મુનિ (વ્યાધને) કહે છે કે-આ દૃશ્ય (જગત) સંબંધે (આગળ કહ્યા મુજબ) નિર્ણય કરીને સંતાપ-રહિત થઇ ગયો છું.
અને હવે રાગ,આશંકા અને અહંકારથી રહિત થઇ જઈને હું નિર્વાણ દશામાં સ્થિર થઇ રહ્યો છું.
આધાર-આધેય-વગેરે ભાવોથી તથા ઉપાધિ (માયા)થી રહિત થઈને હું પોતાના સ્વ-રૂપમાં સ્થિર રહી શાંત થઇ ગયો છું
અને સૃષ્ટિના આત્મા-રૂપે પ્રકાશિત થઇ રહ્યો છું.જો કે હું યથાપ્રાપ્ત વ્યવહાર કર્યે જાઉં છું પણ વસ્તુતઃ જોતાં હું કશું પણ
કરતો નથી,કેમ કે જે પોતે આકાશના જેવો નિર્વિકાર હોય તેને કર્તા-પણું કેવું?
અને સૃષ્ટિના આત્મા-રૂપે પ્રકાશિત થઇ રહ્યો છું.જો કે હું યથાપ્રાપ્ત વ્યવહાર કર્યે જાઉં છું પણ વસ્તુતઃ જોતાં હું કશું પણ
કરતો નથી,કેમ કે જે પોતે આકાશના જેવો નિર્વિકાર હોય તેને કર્તા-પણું કેવું?
સર્વ કંઈ ચિદ-રૂપ છે,તેનો અનુભવ થતાં હું શાંત થઇ રહ્યો છું,નિર્વાણને પ્રાપ્ત થઇ કેવળ સુખમાં જ રહું છું.
મારી દૃષ્ટિમાં વિધિ-નિષેધ વગેરે કશું નથી કે બહારનો કે અંદરનો કશો ભેદ (દ્વૈત)નથી.
હે વ્યાધ,આવી રીતે હું યથાસ્થિતપણે એક જ સ્થિતિમાં રહું છું,ત્યાં કાકતાલીયની જેમ આજે તમે મારી પાસે
આવી ચડ્યા છો.આમ જેવી સ્વપ્ન-અવસ્થા છે,જેવો હું છું,,જેવા તમે છો અને જેવું આ જગત છે તે સર્વ તમને
મેં કહી બતાવ્યું.એક બ્રહ્મ જ સત્ય છે ને બાકીનું સર્વ મિથ્યા છે એમ સમજી શાંત થઈને તમે રહો.
વ્યાધ કહે છે કે-જો એમ જ હોય તો હું,તમે અને દેવો વગેરે પણ પરસ્પર રીતે એક બીજાના સ્વપ્ન-પુરુષ-રૂપે છીએ
અને પ્રાતિભાસિક-રૂપે સત્ય પણ પારમાર્થિક-રૂપે અસત્ય છીએ.
અને પ્રાતિભાસિક-રૂપે સત્ય પણ પારમાર્થિક-રૂપે અસત્ય છીએ.
મુનિ કહે છે કે-એમ જ છે.આપણે સર્વ પરસ્પર એકબીજાના સ્વપ્નની જેમ જ સ્થિતિને પ્રાપ્ત થઈને રહેલા છીએ,
અને તે અન્યોન્ય આત્માની અંદર સદ-રૂપે તથા અસદ-રૂપે અનુભવમાં આવે છે.જે જીવ દૃશ્યને જેવા પ્રકારનું સમજે છે
તેને તેવા પ્રકારે જ અનુભવમાં આવે છે.જેમ,ઘડો એક જ છે પણ તેને જુદીજુદી રીતે જોતાં તે અનેક પ્રકારે જણાય છે,
તેમ,એક જ પરબ્રહ્મ વસ્તુ વિવર્ત-ભાવથી અનેક પ્રકારે થઇ રહેલ છે,અને એકરૂપ પણ છે .
અને તે અન્યોન્ય આત્માની અંદર સદ-રૂપે તથા અસદ-રૂપે અનુભવમાં આવે છે.જે જીવ દૃશ્યને જેવા પ્રકારનું સમજે છે
તેને તેવા પ્રકારે જ અનુભવમાં આવે છે.જેમ,ઘડો એક જ છે પણ તેને જુદીજુદી રીતે જોતાં તે અનેક પ્રકારે જણાય છે,
તેમ,એક જ પરબ્રહ્મ વસ્તુ વિવર્ત-ભાવથી અનેક પ્રકારે થઇ રહેલ છે,અને એકરૂપ પણ છે .
જેઓ ભેદ-દર્શી (ભેદને જોનારા)છે,તેમને એકતા અસત્ય જણાય છે અને જેઓ એકતાને માને છે,તેમને અનેકપણું અસત્ય
જણાય છે.બંનેને તટસ્થ-ભાવે જોનારને બંને ભાવની પ્રતીતિ થાય છે,પરંતુ તત્વવેત્તાઓની સૃષ્ટિ તો જાગ્રત-અવસ્થામાં
સ્ફૂરી આવતા સ્વપ્નનગરના જેવી છે.તેમને તો એક કેવળ ચિદ-રૂપ જ અનુભવમાં આવે છે.
જણાય છે.બંનેને તટસ્થ-ભાવે જોનારને બંને ભાવની પ્રતીતિ થાય છે,પરંતુ તત્વવેત્તાઓની સૃષ્ટિ તો જાગ્રત-અવસ્થામાં
સ્ફૂરી આવતા સ્વપ્નનગરના જેવી છે.તેમને તો એક કેવળ ચિદ-રૂપ જ અનુભવમાં આવે છે.
આ સર્વ મેં તમને યથાર્થ રીતે બોધ આપી કહી બતાવ્યું,
તમે ડાહ્યા છો,વિવેકી છો અને હવે સર્વ જાણો છો.એટલે હવે જેમ તમારી ઈચ્છા હોય તેમ સુખેથી કરો.