શાણાને સેવનાર,વિદ્વાન,ધાર્મિક,આંખને પ્રિય લાગે એવો,મિત્રવાળો,અને મધુર વાણીવાળો જે સ્નેહી હોય તેનું પરિપાલન કરવું.
કુલીન હોય અકુલીન હોય પણ જે મર્યાદાનું ઉલ્લંઘન કરતો નથી,ધર્મની અપેક્ષા રાખે છે,વૃત્તિ સરળ રાખે છે અને દુષ્કાર્યમાં લજ્જા રાખે છે તે સેંકડો કુલીનો કરતાં પણ શ્રેષ્ઠ છે.જે બે મિત્રોના મન સાથે મન,બુદ્ધિ સાથે બુદ્ધિ અને ગુપ્ત વિચાર સાથે ગુપ્ત વિચાર મળતા આવે છે તે બંનેની મિત્રતા ક્ષીણ થતી નથી.
જે મનુષ્ય દરિદ્રી,દીન તથા દુઃખી એવા પોતાના જ્ઞાતિબંધુ પર કૃપા કરે છે તેમનું કુટુંબ વૃદ્ધિ પામે છે અને તે પરમ કલ્યાણ ભોગવે છે,માટે જેઓ શુભ ઇચ્છતા હોય તેઓએ ન્યાતિલાઓની વૃદ્ધિ કરવી.હે રાજન,માટે તમે પણ સારી રીતે કુળની વૃદ્ધિ થાય તેવું આચરણ કરો.જ્ઞાતિજનો ગુણરહિત હોય તો પણ તેઓનું રક્ષણ કરવું જોઈએ,ત્યારે પાંડવો તો ગુણસંપન્ન છે અને તમારી કૃપાની આકાંક્ષા કરનારા છે તો મારે કહેવું જ શું? હે રાજન,તમે પાંડવો પર કૃપા કરો,તેઓને જીવિકા માટે કેટલાંએક ગામો આપો,ને તેમ કરવાથી તમને યશ પ્રાપ્ત થશે.તમે વૃદ્ધ છો માટે તમારે પુત્રોને શિખામણ આપવી જોઈએ અને મારે પણ તમને હિત કહેવું જોઈએ.મને તમારો હિતૈષી જાણો.(22)
II धृतराष्ट्र उवाच II अनिश्वरोयं पुरुषो भवाभवे सुत्रप्रोता दारुभयिव योषा I धात्रा तु दिष्टस्य वशे कृतोऽयं तस्माद्वद त्वं श्रवणे ध्रुतोहम् II १ II
ધૃતરાષ્ટ્ર બોલ્યા-સૂતર પરોવેલી લાકડાની પૂતળીની જેમ,આ પુરુષને વિધાતાએ દૈવને આધીન કરેલો છે,તેથી તે ઐશ્વર્ય તથા અનૈશ્વર્યના સંબંધમાં સ્વતંત્ર નથી,માટે તું મને દોષ ન દેતાં બોધવચન કહે,હું તે ધૈર્યથી સાંભળવા તૈયાર છું
વિદુર બોલ્યા-હે ભારત,સમયને અયોગ્ય વચન સાક્ષાત બૃહસ્પતિ બોલે તો પણ તેનું અપમાન થાય છે અને તેની બુદ્ધિની અવજ્ઞા થાય છે.કોઈ દાનથી પ્રિય થાય છે,કોઈ પ્રિય બોલવાથી પ્રિય થાય છે,કોઈ મંત્ર તથા મૂળના બળથી પ્રિય થાય છે પણ નિષ્કારણ જ પ્રિય લાગે તે જ ખરો પ્રિય છે.જે પોતાને જ અપ્રિય હોય તે સજ્જન હોય,બુદ્ધિશાળી હોય તથા પંડિત હોય તો પણ સારો લાગતો નથી.જે પ્રિય હોય તેના સર્વ કાર્યો સારાં લાગે છે ને અપ્રિયનાં કાર્યો પાપભરેલાં લાગે છે (4)
જે રાજાની મસલતને બહારનું તથા ઘરનું કોઈ જાણતું નથી અને જે દૂતો દ્વારા બીજાની મસલતો જાણી લે છે તે રાજા ઘણો સમય ઐશ્વર્ય ભોગવે છે.ધર્મ,કામ અને અર્થનાં કાર્યો કરવા ધારેલાં હોય તે કહેવાં નહિ,પણ તે કરેલાં જ દેખાડવાં,એમ કરવાથી મસલત ફૂટતી નથી.ઉત્તમ મસલત જાણવાને મિત્ર વિના બીજો લાયક નથી.છતાં,જો મિત્ર બહુ બોલકણો હોય તો તેને ગુપ્ત વિચાર જણાવવો નહિ.રાજાએ પરીક્ષા કર્યા વગર કોઈને પણ પોતાનો મંત્રી કરવો નહિ,કારણકે ધનલાલસાની પૂર્તિ અને મંત્રરક્ષણ એ બંને મંત્રીને આધીન હોય છે.આવા ગુપ્ત મસલતવાળા રાજાના કાર્યો અવશ્ય સિદ્ધ થાય છે.(21)
II विदुर उवाच II ऊर्ध्व प्राणात्ध्युत्क्रामंति यूनः स्थविर आयति I प्रत्युथानाभिवादाभ्यां पुनस्तान्प्रतिपध्यते II १ II
વિદુર બોલ્યા-વૃદ્ધ પુરુષ આવે ત્યારે (તેનું સ્વાગત કરવા) તરુણના પ્રાણો ઊંચે ચડી જાય છે,છતાં તે ઉઠીને તેને અભિવંદન કરીને પુનઃ પ્રાણોને પોતાના સ્થાનમાં પ્રાપ્ત કરે છે.પણ,ધીર પુરુષે જયારે પોતાને ઘેર સત્પુરુષ આવે ત્યારે પ્રથમ તેને બેસવા માટે આસન આપવું,પછી પાણીથી તેના પગ ધોવા,ને પછી કુશળ પૂછીને તેને આદરથી ભોજન કરાવવું.
વૈદ્ય,શસ્ત્રકર્તા,બ્રહ્મચર્યથી ભ્રષ્ટ,ચોર,ક્રૂર,મદ્યપાન કરનારો,ગર્ભપાત કરાવનારો,સેનાથી જીવિકા ચલાવનારો અને વેદવિક્રય કરનારો-એટલા તો પાણીને માટે પણ યોગ્ય નથી છતાં એમાંનો કોઈ અતિથિ તરીકે પોતાને ત્યાં આવેલો હોય તો તેનું પ્રેમથી સ્વાગત કરવું.મીઠું,રાંધેલું અન્ન,દહીં,દૂધ,મધ,તેલ,ઘી,તલ,માંસ,ફળ,મૂળ,શાક,રંગીત વસ્તુ,સર્વ સુગંધી પદાર્થો અને ગોળ,એટલી વસ્તુઓ વેચવા યોગ્ય નથી,પરંતુ એ વેચનારો અતિથિ તરીકે આવ્યો હોય તો તેનું સ્વાગત કરવું (5)