II वैशंपायन उवाच II ततः स्त्रस्तोत्तरपटः सप्रस्वेद: सवेपथुः I विवेशाधिरथो रंगं यष्टिप्राणोह्ययग्रिव II १ II
વૈશંપાયન બોલ્યા-પછી,જેનું ઉપરણું ખસી ગયું છે,જે પરસેવે નાહી રહ્યો છે,અને જે કંપી રહ્યો છે,એવો
અધિરથ (કર્ણનો સારથી પાલક પિતા) ત્યાં કર્ણને હાક દેતો લાકડીના ટેકે રંગભૂમિમાં પ્રવેશ્યો.
ત્યારે કર્ણે,ધનુષ્ય બાજુ મૂકીને,તેને શિર નમાવી વંદન કર્યું.ને પિતાને સ્નેહથી ભેટ્યો,અધિરથ પણ,
અભિષેકથી ભીના થયેલા કર્ણના માથાને,ફરીથી આંસુઓથી ભીંજવવા લાગ્યો (1-4)
અધ્યાય-૧૩૬-કર્ણનો રાજ્યાભિષેક
II वैशंपायन उवाच II दत्तेSवकाशे पुरुषैर्विस्मयोत्फ़ुल्ललोचनै:I विवेश रंगं विस्तीर्ण कर्णः परपुरंजयः II १ II
વૈશંપાયન બોલ્યા-પછી,વિસ્મયથી વિકસી ઉઠેલાં નયનવાળા લોકોએ,માર્ગ આપ્યો,એટલે શત્રુજિત કર્ણ,
તે વિશાળ રંગમંડપમાં આવ્યો.જન્મથી જ સાથે આવેલા કવચ અને કુંડળથી તે શોભતો હતો.તેણે,
ધનુષ્ય-તલવાર બાંઘ્યા હતા,ને તે પગે ચાલતા પર્વત જેવો જણાતો હતો.વિશાળ લોચનવાળો,સૂર્યના અંશવાળો
તે કર્ણ,પૃથાને કન્યાવસ્થામાં થયેલો પુત્ર હતો,સિંહ અને ગજેન્દ્ર સમાન તેનાં બળ,વીર્ય ને પરાક્રમ હતા,તો સૂર્ય અને
અગ્નિ સમાન તે પ્રકાશમાન,કાંતિવાન ને તેજસ્વી જણાતો હતો.સ્વયં સૂર્યથી જન્મેલ તે યુવાન સુવર્ણના તાડ
જેવો ઊંચો હતો,સિંહના જેવો વજ્રઅંગ વાળો તે અસંખ્ય ગુણોથી સંપન્ન હતો.તે મહાબાહુએ રંગમંડપને
સર્વ બાજુએથી જોયું,અને દ્રોણાચાર્ય તથા કૃપાચાર્યને જાણે સાધારણ આદરથી પ્રણામ કર્યા.(1-6)
અધ્યાય-૧૩૫-અર્જુનની પરીક્ષા
II वैशंपायन उवाच II कुरुराजे हि रंगस्थे भीमे च बलिनां वरे I पक्षपातकृतस्नेहः स द्विधेवाभवज्जनः II १ II
વૈશંપાયન બોલ્યા-કુરુરાજ દુર્યોધન અને મહાબળવાન ભીમ,જયારે રંગભૂમિમાં ઉતર્યા,ત્યારે,પક્ષપાતી સ્નેહને લીધે લોકો બે ભાગમાં વહેંચાઈ ગયા.કેટલાક 'વાહ કુરુરાજ' તો કેટલાક 'વાહ ભીમ' એમ મોટેથી બોલી રહ્યા ને તેને લીધે રંગભૂમિ પર એક જબરદસ્ત શોર થયો.મંડપને આમ ઉકળેલો જોઈને દ્રોણાચાર્ય,અશ્વસ્થામાને કહેવા લાગ્યા કે-
આ બેઉ સિદ્ધ વિદ્યાવાળાને તું વાર,તેમને કારણે રંગમંડપમાં પ્રકોપ ન થવો જોઈએ.(1-4)
II वैशंपायन उवाच II कृतास्त्रान धार्तराष्ट्रंश्च पाण्डुपुत्रांश्चभारत I द्रष्ट्वा द्रोणोSश्चविद्राजन धृतराष्ट्रं जनेश्वरम् II १ II
વૈશંપાયન બોલ્યા-હે ભારત,પાંડવો અને ધાર્તરાષ્ટ્રો(કૌરવો)ને અસ્ત્રવિદ્યામાં નિષ્ણાત થયેલા જોઈને,
દ્રોણાચાર્યે, (કૃપ-ગાંગેય-વ્યાસ-આદિની હાજરીમાં) જનેશ્વર ધૃતરાષ્ટ્રને કહ્યું કે-'હે રાજન,તમારા
કુમારો વિદ્યાસંપન્ન થયા છે,તેથી જો આપની અનુમતિ હોય તો,તેઓ સર્વ સમક્ષ તેમની વિદ્યા બતાવે'
એટલે હૃદયમાં પ્રસન્ન થયેલા ધૃતરાષ્ટ્રે કહ્યું કે-
અધ્યાય-૧૩૩-અર્જુને નિશાન પાડ્યું ને દ્રોણને મગરના મોંમાંથી છોડાવ્યા
II वैशंपायन उवाच II ततो धनंजयं द्रोणः स्मयमानोSभ्यमापत I स्वयेदानिं प्रहर्तव्यमेतल्लक्ष्यं विलोक्यताम् II १ II
વૈશંપાયન બોલ્યા-પછી,દ્રોણે હસતાં હસતાં ધનંજય (અર્જુન)ને કહ્યું-'હવે તારે લક્ષ્યને પાડવાનું છે,
તું એ લક્ષ્યને જો,ને હું આજ્ઞા આપું ત્યારે તરતજ તારું બાણ છૂટવું જોઈએ.
હે અર્જુન,પેલા ત્યાં રહેલા ભાસ પક્ષીને,વૃક્ષને અને મને પણ તું જુએ છે ને?'
અર્જુન બોલ્યો-'હું તો એક ભાસ પક્ષીને જ જોઉં છું,ઝાડને કે આપને હું જોતો જ નથી'