Sep 30, 2013

Poetry-Gujarati-Anil-કવિતાઓ-અનિલ


Index-અનુક્રમણિકા 
  1. જિંદગી
  2. ધ્યેય અનંતનું
  3. તારું સરનામું
  4. રહ્યું બાકી 
  5. બાલા જોગણ
  6. ઍંધાણ
  7. બેમુકામ
  8. ભૂલ કોની?
  9. અસ્તિત્વ
  10. વરસો વહી ગયા
  11. મદિરા ને મંદિર
  12. પર્ણ પીળું થયું
  13. આંખ-મીંચામણાં
  14. એક દુઃખી જનને
  15. અચળ ભક્તિ
  16. અમૃત અને યાદ
  17. એકલા
  18. પ્રેમની સગાઇ
  19. લખાવ્યું
  20. સ્થિર અનિલ
  21. તરંગ
  22. કેવળ હરિ નામ
  23. મનહર
  24. 'ઠાઠડી'નો 'ઠાઠ'
  25. શરણાગત
  26. સસ્તી સલાહ
  27. નાદ-બ્રહ્મ
  28. સૂરજ
  29. કર્મ-સન્યાસ
  30. બેખબર
  31. આંખ ભીની
  32. સ્થિર અનિલ
  33. જુલ્મી ન બનો પ્રભુ
  34. અનાવરણ-નિર્ગુણ-બ્રહ્મ
  35. માયા-સંગ
  36. શરણાગતિ
  37. ચોતરફ તું હરિ
  38. પ્રભુના પ્યારથી
  39. માગું,હરપળ તને
  40. પ્રારબ્ધ
  41. સંબંધ
  42. લોકો
  43. મસ્તી
  44. અટકચાળો
  45. પ્રજ્ઞા
  46. આકાશમાં
  47. નિર્વિચાર
  48. આત્મારામ
  49. માયાધામ
  50. ગીત
  51. ઉન્મતતા
  52. રાહ
  53. બેહોશી
  54. ચિદાકાશ
  55. પ્રેમ તમારો
  56. સ્થિરતાને
  57. જ્ઞાનથી મુક્તિ
  58. અનહત-નાદ
  59. શિવોહમ
  60. સુગંધમયતા
  61. આકાશ-સમ
  62. વૈરાગી
  63. ક્ષણોને
  64. વાંક કોનો
  65. મસ્ત પવન
  66. ધ્યાન
  67. સુગંધી પવન
  68. ફૂલોને
  69. કૃપા અનંતની
  70. પરવારી ગયો
  71. સાથ
  72. પરમ-પદ
  73. અક્ષરો
  74. હાજરી
  75. સ્પર્શ

શૂન્ય 
શૂન્યે પહોંચવાનો પ્રવાસ હતો શૂન્યનો,
શૂન્ય ગતિએ પહોંચ્યો અનિલ શૂન્ય સુધી 
અનિલ 
એપ્રિલ 22,2024
 શરુ થયું અહીં જીવન,જીવું અહીં કે બીજે,જીવન તો ધરતી પર જ છે,
અંત થશે જિંદગીનો જલશે ચિતા,અંત જીવનનો તો ધરતી પર જ છે.

વહાવી તે જિંદગીને અનિલ,માણી જિંદગી ને જીવી જાણી ઘણી,
આશ્ચર્ય તો એ લાગે છે કે હવે જિંદગી તને જ જીવ્યે જાય છે.

ગુમાની બન નહિ અનિલ,હેસિયતથી અધિક દઈ દીધું છે,એણે,
હા,પ્રભુ તારી જ કૃપાથી તો આ જિંદગી જિવાયે ને વહ્યે જાય છે.

અનિલ 
ફેબ્રુઆરી.14,2024


ધ્યેય અનંતનું હતું,ને પ્રવાસ પણ લાંબો હતો ઘણો,

અંત આવ્યો પ્રવાસનો,ને પ્રવાસ જ અનંત બની ગયો.


ના કોઈ ડર,ના ચિંતા રહી ને સંશય પણ કોઈ રહ્યો નથી,

નાવિક બન્યો છે 'તે' તો હવે સફર જ મંજિલ બની ગઈ.


કરી હતી ઊંચી ઉડાણ અનિલે,તો અનંતે પહોંચી ગયો,

નથી ફડફડાવી પડતી પાંખ,એ અનંતમાં સમાઈ ગયો.


યાદ,કર અનિલ,એ નિર્ધનતાની એ મોજ ઘણી હતી,

ત્યાગી દીધો વૈભવને તો ફરી એ મોજને પામી ગયો.

અનિલ-જાન્યુઆરી-15-2024

તારું સરનામું


ખોળી રહ્યો હતો તને,તારું સરનામું મળે ક્યાંથી?
અનિલ બનાવ્યો મને તો મારું ય સરનામું ક્યાંથી?

ન તું મને મળે કે ન હું  તને મળું,સમસ્યા હતી માઠી,
મંદિરોના સરનામાં ખોટા પડ્યા,સર્વ બુદ્ધિ ગઈ નાઠી.

ભટક્યો જગ મહી,ને અંતે પહોંચી ગયો તુજ દ્વારે
હસ્તિ નથી રહી મારી,ભૂલ્યો સર્વ,મળ્યો તું જયારે

થયો હતો અસંગ આ જગતથી,તારું સ્વરૂપ પણ અસંગ.
અસંગ અસંગમાં મળ્યો,પાછો ક્યાં ફરું? રહેવા દે તુજ સંગ.

અનિલ
ઓક્ટોબર 10,2023
ઉત્તરકાશી

રહ્યું બાકી

કૃપા થઇ 'તે'ની,બતાવી દીધો છે સત્યનો સીધો મારગ જેણે,

તો હવે તે જ મારગે મારે પગલું ભરવું રહ્યું બાકી.


'હું' 'મારું' નો કરાવી ત્યાગ કરાવી,વૈરાગ્યના ભણાવ્યા પાઠ જેણે,

તે ગીતાના જ મારગે પગલું ભરવું રહ્યું બાકી.


આ ભવમાં ભટકતાં,પાસે રહી કરાવ્યું છે,આત્માનું જ્ઞાન જેણે,

તેના જ શરણે જ માત્ર રહેવું રહ્યું બાકી.


સંસાર સાગરના તોફાનમાં,નાવ આપીને બેસાડ્યા જેણે,

એ નાવમાં બેસીને જ હવે તરવું રહ્યું બાકી.


ઈડા-પિંગલાની રમતો તો ઘણી રમી જાણી આ જીવનમાં,

હવે સુષુમ્ણામાં જ ઠરીને રહેવું જ રહ્યું બાકી.


અનિલ 

ઓગસ્ટ-8-2023


માધવની મૂર્તિ પર મોહી,મીરા સજળ નયને રોઈ,

રે ફકીરા,તડપાવે શાને? માધવ મારો મને દઈ દેઈ.


માન્યો નહિ ને ચાલી ગયો ફકીરો,મૂર્તિ સંગમાં લેઇ,

અન્ન જળ છોડ્યા મીરાંએ,રોઈરોઈ માધવ વિરહી થેઇ.


આવ્યા માધવ સ્વપ્નમાં,રે ફકીરા,શાની રાખે છે ઠેસ?

સાચવનાર તું હતો મૂર્તિનો,જા,જઈને મીરાને જ દઈ દેઈ.


દોડ્યો ફકીરો,પડ્યો પગે મીરાંને,મોહન મૂર્તિ દેઇ,

હૃદયે ચાંપી,બની બાવરી મીરાં,બાલા જોગણ થેઈ 


અનિલ 

જૂન-16-2023


હર શ્વાસે,દિલની ધડકન વધી રહી,

શું તારા આગમનના એ ઍંધાણ છે?


થડકાટ દિલનો શાંત થતો,અનિલ,

શું ખરેખર તે,સન્મુખ તો નથી થયો?


કંઠથી ના પુકારી શકું,રોમાંચ થયો ઘણો,

નથી નેત્ર સામે.તે પણ નેત્રો અશ્રુસભર થયાં.


(ભક્તિ-સૂત્રો લખતી વખતે થયેલ પ્રેરણા)

અનિલ 

8-25-2022

બેમુકામ


ભોગ-ત્યાગ-માયાની ઉલઝનો બહુ મોટી બનાવી છે,પ્રભુ 

હર કદમે,તારી માયાના જ સૌંદર્યને જોતા ઉલ્ઝનમાં રહ્યા.


હજારો રસ્તાઓ હતા,મુસીબતો હતી ને હજારો મુકામો હતા,

પણ,છેવટે આખરી બેમુકામ પર,પહોંચાડી દીધા,તેં જ પ્રભુ, 


અનિલ 

8-15-2022

ઉધાર લીધો પંખીનો કંઠ,સાંભળાવવા તેં તારા મધુર સંગીતને,

ફૂલમાં વસી રહ્યો તું,દર્શાવ્યું તારું રૂપ,ને આકર્ષણ કર્યું રૂપથી, 


નયન બનીને,નયનોથી જ તો કર્યું હતું,તેં તારા સંગનું નિમંત્રણ,

પણ,અસંગ બની,સમાધિમાં બંધ કર્યા નયનો,તો ભૂલ કોની?


તારી જ બનાવેલી માયામાં તો તું વસી રહ્યો જ હતો ને પ્રભુ ?

પીઠ ફેરવી લીધી ને ના સાંભળી તારી પુકારને,તો ભૂલ કોની?


અનિલ 

ઓગસ્ટ,12,2022


એક લહેર ઉઠી આનંદની,સંગીતની સુરાવલી વહી રહી ક્યાંથી?

અસંગ થઇ બેઠો હતો,અગમ્ય ફૂલોની સુગંધ વહી રહી ક્યાંથી?


શું એકલા પર્વતના પથ્થરને ચીરીને ઝરણું તો નથી વહી રહ્યું?

કે પછી,વિરાન રણમાં ફૂલોની ચમક ઉઠી ને સુગંધ વહી રહી?


વરસોની તન્હાઈ તૂટી,કોઈ નવો રંગ ખીલી રહ્યો અંધારી રાતમાં,

હું-પણું ભુલાઈ ગયું,ને અસ્તિત્વ મારુ,તારામાં સમાઈ ગયું લાગે.


અનિલ 

જુલાઈ,18,2022

વરસો વહી ગયા

ખોળવાનો ક્યાં હતો 'તે'ને? માત્ર ઓળખવાની જ જરૂર હતી,

છતાં એ સફર લાંબી કરી દીધી,ને વરસો જિંદગીના વહી ગયા !


અશક્ય તો ક્યાં કશુંય છે? નાસમજ થઇ ખોટી જ મહેનત કરી,

પણ,જે શક્ય જ હતું,તેને પામવામાં વરસો જિંદગીના વહી ગયા.


લાખ ચાહ્યું હતું કે દોડીને પહોંચી જઈશ,ને પામી લઈશ 'તે'ને,

પણ,પ્રારબ્ધમાં ચાલવાનું જ હતું? ને વરસો જિંદગીના વહી ગયા.


દૂર તો 'તે' ક્યાં હતો? ને તેથી જ  તો મંજિલ ક્યાં  દૂર હતી?

મને જ પામવામાં,જિંદગીના મારા જ અનુપમ વરસો વહી ગયા.


ખોળતા હતા મારા નયનો,અધીર બની જે અનંતને,'તે'તો,આવી,

નયનોમાં જ બેઠો હતો,ઓળખવામાં વરસો જિંદગીના વહી ગયા.


અનિલ મે,23,2022

ફર્ક બહુ લાગતો નથી શબ્દોમાં અનિલ,

ભલે કહો મદિરા કે ભલે કહો મદિર (મંદિર)

બંને,જો,નશો જ આપે છે ને થોડી ઘડી,

તો મનુષ્ય થઇ રહયો છે શાને માટે અધીર?

અનિલ-10-23-2021

                       પર્ણ પીળું થયું

એકલું ....અટૂલું ....થયું.... 
સંગી ..અસંગી થયું ... 
દોષ હશે કોનો કે પર્ણ પીળું થયું? 
ન ઝૂલી શકે એ અનિલ સંગ? 
જમીન પર પડી જાણે કે જૂનું થયું? 
કાળ તને પણ નહિ છોડે અનિલ,
જો,અકાળે પર્ણ,ડાળથી છૂટું થયું ! 

અનિલ-ઓગષ્ટ-28-2021

આંખ-મીંચામણાં કરે છે સર્વ,જગતની માયા સામે,

પણ,જો,કદીક આંખ બંધ કરે,ને અંતરની દ્રષ્ટિ કરે,

તો જ,શું માયા-શક્તિનું કંકુ ન ખરે ને સુરજ ન ઉગે?


અનિલ-ઓગસ્ટ-1-2021

એક દુઃખી જનને


વિતાવી દીધી જે પળો જિંદગીની,વહી જ ગઈ છે તે,

વહી ગયું જળ નદીનું સામેથી,તેની ચિંતા કરેથી શું?


વહી ગયેલું જળ જઈ સાગરને મળ્યું,જળ સાગર બન્યું,

હજી નજર સામે પણ નદીનું તે જ જળ વહેતું નથી શું?


દુઃખની વાતો કરી હતી તમે,તો દુઃખથી,અમે સાંભળી હતી,

ભલે ન કહો,પણ તે દુઃખ,ન ખબર પડે તેમ સુખ નથી થતું શું?


સુખની શતરંજ તો ખેલી જ હતી ને? આનંદથી બહુ  સુખી બની,

દુઃખની શતરંજ ફેલાઈ છે આજે,તો તે સુખથી ન ખેલાઈ શકાય શું?


અનિલ 

ઑગસ્ટ-1-2021


હરી જતો જે સર્વનાં મન,તે  જ મનહરનું મન,

હરી ગઈ,રાધાજી ને ગોકુળની નટખટ ગોપીઓ.

કોણ કહી શકે કે જગદીશ્વરને કોઈ ખોટ નથી?
મનની જ ખોટ પડી ગઈ,લાગે,જશોદાના લાલને.

હે હરિ,દઈ દઉ છું,મન, મારુ,પ્રેમથી સ્વીકારજો.
ચરણકમળમાં રહું સદા,ભક્તિ અચળ આપજો.

અનિલ 

7-29-2021

અમૃત અને યાદ


અટકચાળો બાંકે આ માનવી,કામ કરે નહિ કોઈ સીધું,

તો પણ ઓ મા,એ માનવી કાજે તમે શું શું નથી કીધું?

કર્યા અનેક અપરાધ અમે,છતાં,હે મા,કેટકેટલું દઈ દીધુ?
તરસ્યાને મળી ગયું છે અમૃત,તો પ્રેમ હૈયે ભરપૂર પીધું.

અનિલ 

જુલાઈ,9-2021

-------

વસી ગયો 'એ' જ્યાં,દિલમાં મારા,તો હું ય વસ્યો 'તે'ના દિલમાં,

પતો થયો બંનેનો એક,હવે મુશ્કેલ નથી,યાદ રાખવો તેને મનમાં  

અનિલ -જુલાઈ-6-2021

એકલા


નથી રહેવું જેઓને એકલા,જુઓ,એકલા એકલા જ બનાવી દીધા તેને,

પગ જેનો ટકતો નહોતો ઘરમાં,ઘરમાં ને ઘરમાં જ ફસાવી દીધા છે તેને,


ઓ કોરોના,વાત શું કરવી તારી? બધું અજબ અજબ જ સાંભળવા મળે,

કેમ છો? એમ જો ખાલી જ પૂછો- તો આખી જ કહાણીઓ સાંભળવા મળે.


જાવા દો ને,આની એ વાત તો શું કરવા કરું છું ? તમારી આગળ તમને?

નથી કશું પૂછ્યું ને કશું વાંચવું એ નહોતું,તમારે તોયે આ વંચાવી દીધું તમને.


અનિલ 

જૂન-8-2021

પ્રેમની સગાઇ


પીતાંબર પહેરી,કર્યાં ટપકાં-ટીલાં,લીધી હાથમાં માળા ને વગાડી ઘંટડી,

ધૂપ-દીવો ને આરતી કરી ગયા મંદિરમાં,આવી ભક્તિથી,પ્રભુ મળે નહિ,

ભક્તિ તીવ્ર બને જો પ્રેમથી,ને આંખથી વહેવા લાગે જો ધારાઓ અશ્રુની,
રોકી શકશે નહી પ્રભુ,આ પ્રેમની સગાઇ,પાગલ થયા વિના પ્રભુ મળે નહિ.

અનિલ જૂન-5-2021

લખાવ્યું


લખાવ્યું 'એ'ને જે,લખી દીધું છે,પ્રેમસભર હૈયે,

હવે આંગળીઓ વશમાં નથી અને થોડી કંપે.


મૌન-રૂપે આવી ગઈ છે,વાણીની સરહદ,નજદીક,

ધીમી ગતિના પડતા પગલે,પગ પણ થોડા લથડે.


લાગે છે કે કાળની દોસ્તી બહુ ચાલશે નહિ અનિલ,

ગણતરીના શ્વાસ પુરા થઇ,મારી લોચા,થોડા લથડે.


જાતને જોઈ છે,મેં નાડાછડીથી બંધાયેલી સફેદ કપડે,

બંધાયેલ પણ મુક્ત થયેલ મને જોઈ,હૈયું ન હવે ફફડે.

અનિલ-મે-26-2021


ભોગવી લો,જોઈ લો આ માયાવી જગતને ત્યાં સુધી,પણ,

જ્યાં એ જગત,ગગનમાં સમાયું,તો પછી એ દેખાશે નહિ.


સંભળાય છે એ નાદ?સાંભળીને ભલે બની જાઓ ઉન્મત્ત,

શૂન્યતા બ્રહ્મની જ્યાં પ્રસરી કે પછી તે સંભળાશે નહિ.


સુગંધ અનિલની સુંઘી લો કે સુરાવલી તેની સાંભળી લો,

જ્યાં સ્થિર થયો અનિલ,એ ગગનમાં,તો પછી દેખાશે નહિ.


અનિલ -મેં-25,2021

તરંગ


પૂછે સર્વ -કે બીજા શું ખબર? તો વિચારું કે જવાબ શું દઉં?

બેખબર છે દિલ,નથી રહયો જ્યાં 'હું' તો જગતની ખબર શું દઉં?


ખબર જ્યાં એ 'એક' ની થઇ,તો પછી 'બીજાની' ખબર તો ક્યાંથી રહે?

તરંગ ને ખબર હતી તેની,પણ બન્યું બેખબર,જ્યાં સાગરમાં સમાઈ ગયું.

--અનિલ મે,21,2021

કેવળ હરિ નામ


વલોવો ભલે  વેદ ને શાસ્ત્રો,ને મથો ઘણું,અંતે તો છે હરિ-નામ,

જીવન ટૂંકું,કલિમાં,ન થઇ શકે તપ-સાધન,હરિ-કીર્તન જ ઉપાય.


મુશ્કેલ છે ઘણો,તરી જવો,આ સંસાર-રૂપી સાગરને,આ કલિમાં,

હરિનામની હોડી બનાવી,હરિ-કીર્તનથી તરી જવું,એ જ ઉપાય.


મુક્તિ કે ભુક્તિની આશા રહેવા દે જીવ,ઘોર છે આ કલિયુગ,

કેવળ હરિ નામ,કેવળ હરિ-કીર્તન કરી,યાચું માત્ર તને ભગવાન.


અનિલ 

એપ્રિલ-7-2021

મનહર


મનને હરનાર મનહર,હરિએ હરી જ લીધું છે જ્યાં મનને,

ના ચિતા,ના ચાહના,મન જ નથી તો નાથવું કયા મનને?


ન રહ્યું કોઈ ભાન દેશ-કાળ કે શરીરનું,હરિમાં જ્યાં સમાણાં,

અનંગ ઉન્માદ,પ્રેમ-મસ્ત આનંદમાં,નયનમાં નીર ના સમાણાં.


વ્હાલાને કર્યું વ્હાલ,ચિત્તચોરે ચોર્યું ચિત્તને,પ્રેમ-વહાણાં વાયાં,

સમાઈ હરિમાં ગયા,બેસી ગોદમાં તેની,બન્યા હરિના જાયા.


અનિલ-એપ્રિલ-3-2021

'ઠાઠડી'નો 'ઠાઠ'


આવવું હોય તો આવજો તમે,

ગુલાબજળથી નવડાવી,ચંદનનો લેપ કરશું,

કંકુનો ચાંદલો કરી,રેશમી વસ્ત્રમાં લપેટશું,

ગંગાજળ મુખે મૂકી,સોનાની પતરી મુક્શું,

ને ઘણા જ 'ઠાઠથી' મારી 'ઠાઠડી' બાંધશું,


'ઠાઠડી'નો 'ઠાઠ' જોવો હોય,તો આવજો તમે.


અનિલ-માર્ચ-4-2021

શરણાગત


યાદોને કરી વિદાય,'યાદ' શબ્દ પણ નથી રહ્યો,

શ્વાસ હવે તો તારા શ્વાસથી અલગ નથી રહ્યો.


ભૂસકો માર્યો તારા પ્રવાહમાં,પ્રવાહ સંગ વહું,

ભલે અસંગ તું,પણ  તુજ સંગે જ હું નાચી રહ્યો.


નથી નામ કોઈ એવા એના રંગમાં રંગાઈ ગયો,

નથી કોઈ વળાંક રહ્યા,રસ્તે સીધા ચાલી રહ્યો


ધડકનનું બંધન ધડકનને,નાદ અનહત ગાજી રહ્યો,

શરણાગત થયો,બન્યો એક,તો કાનમાં ગુંજી રહ્યો.


અનિલ

23,જાન્યુઆરી-2021

સસ્તી સલાહ


નર કપડાની ચિંતા કરે નરક પડવાની નહિ 

દુઃખ આવી મળવાની ચિંતા કરે મરવાની નહિ. 


કોઈ મરે તો ચિંતા કરે- પોતાના મરવાની નહિ

સ્મસાનમાં વૈરાગ્યની વાતો,પણ સંસારમાં નહિ


ટીલાં-ટપકાં કરી,ભક્તિની વાતો કરે આ સંસારમાં,

ભક્તિ શું વધી ગઈ છે કે શું ? એની ખબર પડે નહિ.


માગ્યા વગર દીધી છે,તો મને ય મન થાય છે,આપું,

સસ્તી એ સલાહને કોઈ માંગે ત્યાં સુધી દેશો  નહિ.


અનિલ 

૧૯,ઓક્ટોબર-૨૦૨૦

નાદ-બ્રહ્મ


ઝણકી ઉઠ્યા તાર વીણાના,ને સૂર-તાન પણ સૂરમય થયા,

દૂરથી થયો બંસીનાદ ને હૃદયેથી પણ નાદ-બ્રહ્મ વાગી રહ્યો.


વધી છે વિરહની વ્યાકુળતા ગોપીની,ભલે કાન્હો હૃદયે વસે,

નથી હોશ તનનો,છે-બેહોશી,તો કાન્હો કાનમાં આવી હસે !


દોડી હતી ગોપી,રમવા જે રાસ અને સુણવા બંસી નાદને,

તન થયાં એક,તો હૈયે જ રાસ અને નાદ દિલમાં જ બજે.


અનિલ 

સપ્ટેબર-૨૪-૨૦૨૦


જો આ સૂરજ તો ઉગ્યો ય ને આથમી પણ ગયો,
કોઈ દોડે અહી-કોઈ તહી,સૂરજ સાંજ પાડી ગયો.

પ્રીતિ પ્રભુની રાખવાની,જગતમાં કોને છે પડી ?
જુઓ,ભીતિ ય છે કોઈને? ઝંઝાવાત વહી રહ્યો 

અનિલ 
7-27-2020

રસ્તો રહ્યો નથી,રસ્તો જ મંજિલ થઇ ગયો,
નથી રહી ઈચ્છા,પૂર્ણ બની પૂર્ણમય થઇ ગઈ.

ધ્યાતા,ધ્યાનના રસ્તે વહ્યો હતો ધ્યેય પ્રતિ,
ત્રિપુટી તૂટી અને માત્ર ધ્યેય સર્વત્ર વહી રહ્યો.

વસ્ત્ર-સન્યાસ નહિ,પણ કર્મ-સન્યાસ થઈ ગયો,
વહેતો અનિલ,સ્થિર થઇ આકાશમાં વસી રહ્યો..

અનિલ
એપ્રિલ,૨૩.૨૦૨૦

જે રાખતો જગની ખબર,કોણ જાણે બન્યો છે કેમ એ બેખબર?
ખબર રાખી નહિ,કે ભૂલ્યા તને,કે બીજું કારણ? ઓ બેખબર?

થયું હતું બેહોશ ને હોશમાં આવે તે પહેલાં બેહોશ કર્યું જગતને,
હોશમાં હોય કોઈ,તો ખબર જગની બેહાલીના દેશો એ બેખબરને?

અનિલ
એપ્રિલ,૧૮,૨૦૨૦-Corona Virus Pandemic

હૃદયમાં બંધ થઇ,સુકાઈ ગયા હતા શું આંસુ?
થયું શું આજ એવું કે?આંખ ભીની થઇ ગઈ !

દુર તો ક્યાં હતા તમે? પણ નજરનો જ હતો દોષ,
તન્મયતા થઇ જ્યાં -તો આંખ ભીની થઇ ગઈ.

આવ્યાં જ છો જો તમે હૃદયથી નજર સુધી,
સ્વાગત છે તમારું દિલથી,આમ જ વહેતાં રહો.

ભલે,સમજે નહિ કોઈ,કે હું કેમ -શું લખી રહ્યો !
વહ્યો અનિલ,તુજ સંગ તો સુગંધ વહેતી રહી !

અનિલ
માર્ચ-૨૫-૨૦૨૦

સળગી રહી ધૂણી,રાખના ઢગલે ઢગલા થયા,
તન પર થયા થર ભભૂતિના,વરસો વીતી ગયા.

વૈરાગી થયો મનવો,ને ભજનમાં જ લાગી ગયો,
સંસારમાં લોકને મળ્યે.જાણે,વરસો વીતી ગયા.

ગમે નહિ કશું કરવું,નાદ અનંતનો લાગી ગયો,
વહેવાનું બંધ થયે અનિલને,વરસો વીતી ગયા.

છંછેડો નહિ,રહેમ કરો,હલાવો કાં અનિલને?
સ્થિર થયે તેને તો જાણે,વરસો જ વીતી ગયા.

અનિલ
માર્ચ-૨૨-૨૦૨૦

વળગી રહ્યો પ્રેમથી તને,ને ધારાઓ પ્રેમની વહી રહી,
ત્યારે સતાવો કેમ? બહુ સારું નથી !જુલ્મી ન બનો પ્રભુ !!

તમારે તો ઠીક,પણ અઘરું ઘણું છે,સંસારમાં રહેવાનું,
ત્યજી સંસારને આવ્યો,તો પાછો ફેંકી,જુલ્મી ન બનો પ્રભુ !!

સળગી રહી દુનિયા,તેમાં બળી હરવું-ફરવું મુશ્કેલ છે,
થોડાક તો પાસે રહેવા દો,ઠંડક છે,જુલ્મી ન બનો પ્રભુ !!

આપ્યું,તન,આપ્યું મન ને ધન પણ આપ્યું,ઉપકાર ઘણો,
શુદ્ધ કરી સર્વ,પાસ આવ્યો તો છટકી જુલ્મી ન બનો પ્રભુ !!

ડાળીએ ડાળીએ ઝુલતા અનિલને સ્થિરતા બક્ષી દીધી,
પરમાનંદમાં આંગળી ઘોંચી,બહુ જુલ્મી ન બનશો પ્રભુ!!

અડગ-ખડકની જેમ ઉભો છું,તો ઘોંચ-પરોણા કેમ?
થાય તે કરી લેજો,પણ રહેમ તો રાખજો,જુલ્મી ન બનો પ્રભુ!!

અનિલ
માર્ચ-૨૧,૨૦૨૦

ભોળી ભરવાડણ,મારા ભોળા લાલાને કેવી તો ભોળવી નાખે,
માખણ નહિ,પણ વાટકો છાસ આપીને,લાલાને  થૈ-થૈ નચાવે.

નસીબ તો જુઓ,આ ભરવાડનાં,કાન્હાને કેવાં ટાંપાં કરાવે,
કદી,વજનદાર પાટલો ઉપાડતાં,કાન્હાનું પીતાંબર છૂટી જાયે.

ધન્ય છે,ગોપી તને,જ્ઞાનીઓ જે બ્રહ્મના દર્શન માટે મથે જાયે,
તે અનાવરણ-નિર્ગુણ-શૂન્ય બ્રહ્મનાં,તું અદભૂત દર્શન પાયે!!

અનિલ
ફેબ્રુઆરી-૧૪-૨૦૨૦
(રસખાનના કાવ્ય પરથી પ્રેરિત)

સ્વીકારી જ્યાં શરણાગતિ,તો શરણાગતની કૃપા જ થઇ,
જ્યાં થઇ ગતિ પવનની બંધ,ને ગતિ તેનામાં શું મળી ગઈ?

બંધન છૂટ્યું જ્યાં શ્વાસનું,તો શૂન્યતા જ સર્વ પ્રસરી રહી,
શૂન્ય મળ્યું જ્યાં શૂન્યમાં તો કોઈ અજબ સ્થિતિ બની રહી.

નથી આવતું કશું એ યાદ,બસ જાણે આનંદની મસ્તી રહી, 
યાદ રાખવા જ આ સ્થિતિને, થોડીક પંક્તિઓ લખાઈ ગઈ.

અનિલ
ફેબ્રુઆરી-૧૨-૨૦૨૦

શું અકળાઈ ગયા હતા? પ્રભુ,તમે પણ એકલા એકલા કે?
ખરું કર્યું ! માયા-સંગ રમી,ચપટીમાં બનાવી દીધી સૃષ્ટિને.

પતિ થયા માયાના,ત્યાં સુધી તો જાણે વાંધો નહોતો કોઈ,
પણ થયા જ્યાં માયાને વશ તમે,તો પ્રભુ દેહમાં ગયા પુરાઈ.

અખંડ એવા તમે,વિભાજીત થયા,અનેક ખંડમાં,કેવી નવાઈ!
તમે દૃષ્ટા,તમે દૃશ્ય,તમે જ દર્શન,વાહ,કેવી થઇ ગઈ ભવાઈ !

અનિલ
ફેબ્રુઆરી-૬-૨૦૨૦

હર્ષના અશ્રુ વરસે છે અનરાધાર,ગમે તેટલી મોટી,છત્રી અહીં શું કરે?
અહંકારની ગર્જના સામે અડગ ઉભેલાને,સામે સિંહની ગર્જના શું કરે?
વાત કોઈ પણ,મનમાં જેના ન ખટકે,તેને પગનો કાંટો ક્યાંથી ખટકે?
વેદનાઓથી પર થઈ ગયો છે જે,તેને વેદનાની ગોળી તે શું અસર કરે?
ચોતરફ,સર્વ રસ્તે ઉભો છે તું હરિ,તો હરિ,તું કયે રસ્તે તે મને ન મળે?

અનિલ
ફેબ્રુઆરી-4-૨૦૨૦

અચાનક જ આવી,નજરમાં વસી ગયા,તમે જ્યારથી,
ને ચૂપચાપ હૃદયમાં પણ પૂરાઈ ગયા, તમે,પ્યારથી.

કોઈ અજબ નશો કહું તો ચાલશે? ના,કહી જ નાખું,
અજબ-ગજબ,નશીલી મસ્તી જ છાયી રહી ત્યારથી.

પૂછ્યું તો નથી જગતે કે કેમ છો? છતાં કહી દઉં છું,
મસ્તીના સમંદરો જ ઉછળી રહે છે,પ્રભુના પ્યારથી !

અનિલ
જાન્યુઆરી,૩૧,૨૦૨૦

ધરતીમાએ,આજ બરફની શ્વેત ચાદર ઓઢી,
ને જાણે,જ્ઞાનની ચાદર આજ,ભક્તિએ ઓઢી.

નથી કમાવું પુણ્ય કે નથી કરવું કોઈ પાપ પણ હવે,
ને નથી માગવી ભુક્તિ કે નથી માગવી કોઈ મુક્તિ,

ઓઢી લીધી છે,ચાદર જયારે ભક્તિની,તો હવે,
માગું,હરપળ તને ને તને જ,બીજું કંઈ નહિ ખપે.

અનિલ
ડીસેમ્બર-૧૧-૨૦૧૯

રામ-રામ કરી આરામમાં રહું છું,ને થોડુક કંઈ લખી કામમાં રહું છું!
ચેન તો દિલને છે જ,ને નથી પણ,પ્રારબ્ધને જ જાણે ભોગવતો ફરું છું.

ચારેય વેદ ખંખોળી,આખર તો રામનું નામ-તુલસી એમ કહે છે,
રામના નામનું કામ કરું,તો કદીક,શાસ્ત્રો પણ ફંગોળતો રહું છું !!

ભલે તેને બેચેની કહો તમે,પણ બેચેનીનો જ કોઈ અજબ આનંદ છે,
સતત નામમાં કે તેના કામમાં ડુબાવી,પરમાનંદ દેતો રહ્યો છે તે મને!!

અનિલ
ડીસેમ્બર-૧૩-૨૦૧૯

કોણ જાણે કેમ 'એ' લાગી રહ્યો છે દૂર દૂર દુનિયાને?
ને જાણે અભિમાની પણ શું લાગી રહ્યો તે દુનિયાને?

નથી 'એ' મતલબી,પણ સમજી સર્વને કરે સહુની કદર,
ન સમજે દુનિયા 'તે'ને,નથી કરતી તેની જ કોઈ કદર !

દરેક વાતનો જવાબ,શબ્દથી શું નથી રહ્યો 'તે'ની પાસે?
કિંમત રહે શું શબ્દની,રાખે નહિ કોઈ સંબંધ તેની સાથે !

અનિલ શુક્લ 
નવેંબર,10,૨૦૧૯

સહુની એ સરખી સવાર પાડતો નથી શું એ પ્રભુ?
પણ પોતપોતાની રીતે સાંજ પાડી દેતા જ લોકો.

દોષ એનો તો ક્યાંથી હોઈ શકે,એ પ્રભુનો પછી?
પણ,સુખ-દુઃખનો દોષ 'એ'ની પર ઢાળી દેતા લોકો.

સમાઈ રહ્યો છે એ કણકણમાં 'આકાશ'ની પેઠે,
પણ શું મૂર્તિઓમાં કેદ 'એ'ને નથી કરી દેતા લોકો?

'જય શ્રી કૃષ્ણ' એમ બોલી,લખવાની ફુરસદ નથી,
તો,'જે.એસ.કે.' લખીને 'એ'ને પટાવી દેતા લોકો !

અનિલ
સપ્ટેબર-૧૧-૧૯૧૯

નથી પ્રયત્નથી મેળવી,કે નથી કદી ભેગી કરી,
એ તો એમ ને એમ જ ક્યાંથી આવી ગઈ મસ્તી.

રોકી શકે નહિ કોઈ ફૂલની સુગંધને,સુગંધથી,
સુગંધી બન્યું છે ફૂલ,તો હવામાં સુગંધની મસ્તી.

વાંસળી બન્યું શરીર,ને ફૂંક બન્યો છે પવન,
તો સૂરમયી સુરાવલીની છાઈ રહી મસ્તી.

હવે તો ના હાલે કે ચાલે બન્યો છે સ્થિર અનિલ,
તો,સ્થિર મૌનની છવાઈ રહી અજબ મસ્તી.

અનિલ
જુલાઈ,૨૨.૨૦૧૯

એ જ હૃદય ને એ જ લાગણીઓના પૂર છે,
કલમ ઉપડતી નથી,કવિતા જાણે દૂર દૂર છે.

અસ્તિત્વ મસ્ત સુગંધનું હતું તે હવામાં અહીં,
વહી ગઈ હવા તો તે સુગંધ જાણે દૂર દૂર છે.

ચિંતા મૂકી ચેનથી ચિતા પર સૂતો રહ્યો છું,
આગને બુઝાવો નહિ હવા,જાવું દૂર દૂર છે.

આ પણ કેમ લખાઈ ગયું તે ખબર પડતી નથી,
ધીમેથી પાસ આવીને કોઈ અટકચાળો કરી ગયું.

અનિલ 
એપ્રિલ ૫,૨૦૧૯

તબક્કો એક એવો પણ છે,જ્યાં બુદ્ધિ માર્ગદર્શન ના કરી શકે,
કસરતો બુદ્ધિની પૂરી થાય તો,જ બુદ્ધિ પારનું 'તત્વ' મળી શકે.

શાંત,સ્થિર મનથી થાય અંતરદૃષ્ટિ,તો તે જ બુદ્ધિ પ્રજ્ઞા બને,
આ શુદ્ધ પ્રજ્ઞા જ માર્ગદર્શક બને,તો સર્વ સ્પષ્ટ સમજાઈ શકે.

પ્રજ્ઞાથી દર્શન આત્મનું થયું,જ્યાં સ્પષ્ટ,સંપૂર્ણ અને સમગ્રતાથી,
'અનુભવ' થયો ને તે અનુભવ જ અનંતનો માર્ગદર્શક બની શકે.

અનિલ
ફેબ્રુઆરી-૨૮-૨૦૧૯

ભૂલોકમાંથી નીપજ્યું ગાન કાવ્યનું ને પ્રસરી રહ્યું આકાશમાં,
છૂપી રહી ના શકે હવામાં,ફૂલોની સુગંધ કદી,આ આકાશમાં.

કોણ ઉપજાવી રહ્યું અજબનું સંગીત ખુલ્લા આ આસમાનમાં,
લાગે કે મુરલીધરની મુરલીમાં વહી રહી સુગંધી હવા આકાશમાં.

શું કોઈ શબ્દ-બ્રહ્મનું બાણ તો વાગી નથી ગયું સૂતેલા સિંહને,
અહમ-શિવોહમ થયું,મધુર કાવ્ય-વીણા વાગી રહી આકાશમાં.

અનિલ
ફેબ્રુઆરી-૨૩,૨૦૧૯

ધર્મશાળા કહો કે કેદખાનું- તે ઘરને,સ્થાયી થઇ ત્યાં કોઈ રહી ના શકે,
કરવટો બદલો ગમે તેટલી પણ શાંતિની નીંદ ત્યાં કેમે કરી મળી શકે?

રણમાં બનાવી ઘર કે જંગલોમાં જઈ-જેને ખોળવાની તમન્નાઓ હતી,
એક દિ' છોડવું પડશે-વિચાર્યું એમ  -તો 'એ' પાસમાં જ બેઠેલો હતો.

ખોળતા હતા જે નયન,'તે'ને ચોતરફ,તે જ નયનોમાં જ 'તે' બેઠેલો હતો.
વિચાર કરીને 'તે' ને કહેવો કેવી  રીતે? નિર્વિચાર અવસ્થામાં 'તે' મળ્યો હતો.

અનિલ
ફેબ્રુઆરી,૨,૨૦૧૯

ઝુકાવી દીધું શિર તો પછી તેને પાછું ઉઠાવવું શું?
મળી બેહોશી પરમપ્રેમની તો હોશમાં આવવું શું?

ડૂબ્યા પ્રાર્થનામાં તો પછી કરવી હવે પ્રાર્થના શું?
આશકી પરમપ્રેમની મળી તો બીજી વાતો શું?

જીવનની ઉપર ઉઠી ગયા પછી નીચા જવાનું શું?
અમર્યાદ થયું જીવન તો જીવનની મર્યાદાઓનું શું?

સરનામું છે,ખબર પણ છે તો પછી તેને ખોળવો શું? 
જ્યાં છે 'તે' ત્યાં ખોળે નહિ તો 'તે' મળી જાય શું? 

સ્તબ્ધતા છે,બંધ વાણી છે,અજબ આલમ થઇ ગયું, 
રામ,આત્મારામ થયો,જિંદગી રહે ના રહે, ફેર શું? 

અનિલ
ડીસેમ્બર-૨૧-૨૦૧૮

'એ' ને ખોળવો,એય ભ્રાંતિ નથી શું ભલા?
સમજાય છે એ 'એ' ખુદમાં મળી ગયા બાદ.

પ્રભુ,તેમનું દિલ બદલ કે પછી મારી વાણી,
હજાર કહું પણ ના સમજી શકે તે મારી વાત.

સર્વસ્થાને જે, તે રહે કેમ કોઈ એક સ્થાને?
સર્વનામ જેના તેનું ક્યાંથી હોય એક નામ?

બિંબ-પ્રતિબિંબ થયું,માયાની આ માયાજાળ,
હદ નહોતી,પણ સરહદ બની,બન્યું માયાધામ.

અનિલ
ડીસેમ્બર-૧૭-૨૦૧૮

જનમ્યું હજી જે નથી તેને દેખું છું,
હજુ ખીલ્યું નથી ફુલ તેને દેખું છું.

ઉત્કંઠિત થયેલા કાનનું શું કહેવું?
સ્વરો હજી જે સાજમાં છે,સાંભળું છું.

વિના માગ્યે મળી ગયું જ બધું,
જે ગીત ગવાયું નથી,તે સાંભળું છું.

મૂંગો છું પણ જે સ્વાદને સમજુ છું,
વાણી નથી પાસ તો લખીને કહું છું.

અનિલ
ડીસેમ્બર-૧૭-૨૦૧૮

સમાઈ ગઈ છે જે બુંદ સાગરમાં,તે બીજી બુંદને શું સમજાવે?
આકાશમાં મુક્ત ફરતું પંખી.પિંજરાના પંખીને શું સમજાવે?

મૌન માફક આવી ગયું,હવે વાણીનો વિલાસ બાકી ના રહ્યો,
વર્ણવી ન શકાય તેને વર્ણવવાની ચેષ્ઠા કરી પણ શકાય કેમ?

મદહોશી કહો,મદમસ્ત કહો,દીવાનગી કહો,કે કહો પાગલતા,
ઉન્મતતા જ કામ આવી ગઈ,ના વતાવું કોઈને,કોઈ ના વતાવે !

અનિલ
ડીસેમ્બર-૬-૨૦૧૮

રણમાં ઘર બનાવવાની ઈચ્છા નથી રહી હવે,
જે ઘરમાં રહું છું તે ઘર જ રણ-સમ બની ગયું.

જે આંખોથી ખોળતો રહ્યો હતો 'તે'ને,પણ,
મળ્યો 'તે' તો આંખમાં જ સમાયો બેઠો હતો.

રગરગમાં 'તે' ફેલાઈને તે વહી રહ્યો છે,તો
તેનું સરનામું કઈ રીતે આપું ?તે તમે જ કહો.

પથ 'તે'નો કોણે બતાવ્યો? તે ના પૂછશો તમે,
પ્રેમથી હૃદય થયું વ્યાકુળ,ને રાહ મળી ગઈ !

અનિલ
નવેમ્બર,૨૯,૨૦૧૮

હોશ આવી ગયો અંદર,પણ બહાર જાણે છે બેહોશી,લાગે છે દિવાનગીની,
ભૂલ્યો ખુદને,ભળ્યો 'તે'માં,તો સમજાય છે તે બેહોશી,હોશમાં આવ્યા પછી.

વાગી રહી છે વીણા ગજબ અંદર ને અજબ સુગંધમય આ શ્વાસ લાગે છે,
ફુલો ખીલી ઉઠયાં છે અંદર,પણ બહારથી જગતને કાંટા જ કેમ દેખાય છે?

આપી દીધો સર્વ ભાર જ્યાં 'તે'ને,તો ભારહીન આ શરીર થઇ ગયું લાગે,
માથે રાખી ભારને ફરતા સંસારને,આ અજબ ભારહીનતા ક્યાં દેખાય છે?

દિલ દીધું,પ્રેમાનંદ દીધો,દર્દ પણ દીધું ને દર્દની મસ્ત નજાકત બેહોશી દીધી,
મારા પ્રભુની કૃપા તો જુઓ,પાત્રતાથી વધુ દઈ દીધું હોય એવું જ જણાય છે.

અનિલ
નવેમ્બર,૨૭,૨૦૧૮

લઈને સુગંધ,હવે હવાને વહેવું શું? કે તે વિશે વધુ કહેવું શું?
અંતર્ધાન થઇ ગયું જ્યાં દૃશ્ય છે,તો તે વિશે વધુ કહેવું શું?

મુઠ્ઠીમાં ભરી ના શકો આકાશને તો બંધન વિશે કહેવું શું?
નથી નાદ કે નથી ગંધ,તો આકાશ-પવન વિશે વધુ કહેવું શું?

આકાશને ભરી રહ્યો પવન,તો તેના વતન વિશે વધુ કહેવું શું?
સ્થિરતા પવનની થઇ કે ના થઇ મશહૂર,તે વિશે વધુ કહેવું શું?

આનંદ છે,પરમાનંદ છે,તો ચાહ-ચિંતા વિશે વધુ હવે કહેવું શું?
થયું સર્વ જ્યાં ચિદાકાશ તો દેહ કે ભભૂતિનું હવે રહ્યું કામ શું?

અનિલ
સપ્ટેબર,૨૭,૨૦૧૮

હવા વિના જ સુગંધ વહી રહી છે હવે,
જ્યાં દેહ માટીનો કમળ થઇ ગયો.

સુક્કી નદી પૂરથી ભરાઈ ગઈ છે હવે,
ને તપ્ત થઇ પૂર્ણ મહાસાગર થઇ ગયો.

કંઇક એવો ચમત્કાર થઇ ગયો કે શું?
કે અનામ કાચનો ટુકડો હીરો બની ગયો.

પ્રાણને પીવડાવી દીધો આસવ એવો તમે,
ચુર થઇ દેહ અજબ સુગંધમય થઇ ગયો.

નિર્ધન નજર અચાનક જ અમીર થઇ ગઈ,
ને પ્રેમ તમારો કણકણમાં મશહૂર થઇ ગયો.

અનિલ
સપ્ટેબર-૨૪-૨૦૧૮

છબછબિયાં પાણીમાં કરી,મળે એ ક્ષણિક આનંદનું હવે શું કામ છે?
કૂદકો લગાવ્યો જ્યાં અનંતનો ને પામ્યા,જ્યાં નિર્વિક્ષેપ પરમાનંદને.

મુખમાં રાખી વિષ-રૂપી ચોખાનો દાણો,ફરવાનું કીડીને શું કામ છે?
પામી ગઈ છે તે જયારે  સાકરના ગાંગડાના પહાડ-રૂપી રસ-અમૃતને.

વ્યર્થ આ સંસારમાં ભટકવું શું ? ને તેમાં ભળવાનું ય શું કામ છે?
ખુદના જ ઘર બેસી,ખુદમાં ભળ્યા ને પામી ગયા જ્યાં એ અનંતને.

ખુદ હલવું કે હલાવવું ,એવી ચપળતા રાખવાનું અનિલને શું કામ છે?
ભળી ગયો,પામી ગયો જ્યાં તે સુગંધમય-અદભુત એવી સ્થિરતાને.

અનિલ
ઓગસ્ટ-૨૨-૨૦૧૮

જુદા-જુદા છે તન-રૂપી-રથ સર્વના,બેસાડી આત્માને કરી રહ્યા સર્વ યાત્રા અનંતની,
જુદા-જુદા છે પથ,અનંતના,કોઈ કરે ભક્તિ,કોઈ કરે કર્મ,તો કોઈ કરે જ્ઞાનથી મુક્તિ.

અનિલ-
માર્ચ-૧૯-૨૦૧૮

સમ થયા શ્વાસોશ્વાસ,તો અચાનક સુગંધમયતા થઇ ક્યાંથી?
બંધ-વજનહીન થઇ આંખો,તો પ્રકાશમય જ્યોતિ થઇ ક્યાંથી?

ચોંટી જઈને તાળવે, જીભ કોઈ ગજબ અમૃતપાન કરતી લાગે,
સૂર અંદરના સાંભળવા કાન પણ ઉત્સુક થયા હોય એમ લાગે.

પ્રણવના અ-ઉ-મ- અક્ષરોને,નિહાળું,સાંભળું,અનુભવું શ્વાસથી,
સુગંધમય,અમૃતમય,પ્રકાશતો,અનહત-નાદ વાગી ગયો ક્યાંથી?

અનિલ
નવેમ્બર,૨૨-૨૦૧૭

નથી રહી મંઝીલ,ખુદથી ખુદ જ બની ગઈ મંઝીલ,
"હું" ગયું તો ગયું જગત,કોણ કોને ઓળખી શકે ?

નથી રહ્યો આયનો સામે,ખુદ આયનો બની ગયો,
પ્રતિબિંબ તેનું પડ્યું,તો તે જ ખુદને ઓળખી ગયો.

બાળીને "હું"ને,લગાવી ભભૂતિ તો જોગી બની ગયો,
ના રહ્યા સંશયો,ઝલક થઇ,ને ખુદ બ્રહ્મ બની ગયો.

અનિલ શુક્લ
૨૫ ઓક્ટોબર-૨૦૧૭

નહોતું રહ્યું વહેવાનું,ને ન હાલે કે ચાલે,
સ્થિરતાનો બન્યો હતો સ્વભાવ પવનનો,
થઇ કૃપા હશે શું અંનતની? વિચારું હવે,
કે સુગંધમયતા પવનની થઇ ગઈ,ક્યાંથી?

જ્યોતિ પ્રકાશની હતી લલાટે સ્થિર ,ને,
સમ બની શ્વાસ બની જતો હતો  સ્થિર,
થઇ કૃપા હશે શું અંનતની? વિચારું હવે,
પ્રકાશનો એ પૂંજ પથરાઈ ગયો ક્યાંથી?

દૂર થઇ હતી તરંગમયતા આકાશની જાણે,
અદ્ભૂત રીતે અનુભવાતું હતું શૂન્ય એ કાને,
થઇ કૃપા હશે શું અનંતની? વિચારું હવે,
એ,નાદ અનહતનો સંભળાઈ ગયો ક્યાંથી?

અનિલ
3,સપ્ટેમ્બર,2017

ખુદ તો છે 'એ' આકાશ-સમ,પણ આકાશનેય બનાવી દીધું તેણે,
ને અમૂર્ત આકાશમાં સ્પર્શ,ઘર્ષણ,અથડામણની ક્રિયા કરી ગયો.

સર્જન મૂર્ત બ્રહ્માંડનું કેમે થઇ ગયું,આશ્લેષમાં લીધી હવા-શક્તિને,
પોતે કારણ નથી,પણ સૂરજને તેજ-શક્તિ દઈ,કારણ બની ગયો.

બનાવી દીધી પૃથ્વી,ને જળ પૂરી,દીધી ઠંડક,દાહ્ય એ પૃથ્વીને,
ને કશ્યપ અવતાર બની,જળમાં ડૂબેલી પૃથ્વીને ઉંચી કરી ગયો.

અનિલ
ઓગસ્ટ-૧૭-૨૦૧૭

વખ બન્યાં છે કામ સંસારનાં,વૈરાગી બની ગયું છે મન,
લય લાગી અનંતની,કૃષ્ણ આકાશ તો હું બન્યો પવન.

મસ્તી અનંતની,કદી સ્થિર,તો કદી પ્રારબ્ધથી અસ્થિર,
રૂપ અનિલનું ધરી વહુ  છું,અનિલ સંગ,બનીને હું ધીર.

"હું" નથી રહ્યો "હું" તો શું કહી શકું? મારા વિષે હું?
અનુભવી લો,બાકી હાથમાં આવી શકીશ નહિ હું.

અનિલ
૨૩,જુલાઈ-૨૦૧૭

ભીની મોસમ છે,વરસું વરસું,કરતો,તે વરસતો નથી,
મન મૂકી વરસી જા,ઓ,મેઘ,પછી હેતનું હાલરડું ગાઉં.

ચડવું છે ભીંતની ટોચ પર તો અટકી જવું કેમ પાલવે?
ભલે પડે,ફરી ચડ,ઓ કીડી,પછી તારા ફતેહના ગુણ ગાઉં.

આમ કરીશ,તેમ કરીશ,કે પછી સમય આવ્યે કરીશ,કહી એમ,
છટકી જાતો માનવ,તો ચાલી ગયેલ ક્ષણોને ક્યાંથી પાછી લાઉં?

અનિલ શુક્લ
માર્ચ-૨૬-૨૦૧૭

મોંઘી પડી ગઈ,ચાલી ગયેલી એ તક,જે વિના-મુલ્યે મળી હતી,
ના દેખી કે વિચારી,મળેલી,અમુલ્ય એ તક ને,તો વાંક કોનો છે?

સામે ચાલી  આંગણે આવી,બારણે પગલાં દઈ જતો રહ્યો છે "એ",
ના રાખી દરકાર,આરામથી સૂતા રહ્યા,તો એમાં વાંક કોનો છે?

નો'તી કરી તૈયાર ધરતીને,કે નહોતા તૈયાર કર્યા હતા બીજોને,
મૂશળધાર વરસી :એ" ચાલ્યો ગયો,તો એમાં વાંક કોનો છે?

ગંદકી જગતની,ના લાગે ગંદી,ને મોહથી મજા માણી રહ્યા,
સુંગધી હવા,આવીને ચાલી ગઈ,તો એમાં વાંક કોનો છે?

અનિલ શુક્લ
માર્ચ-૨૧-૨૦૧૭

માઈ માઈ,કર્યા કર્યું,ને મીંચી આંખ,અહીં તહીં ઘૂમ્યા કર્યું,
ખબરે ય રહી નહિ,માઇનું નામ ક્યારે રાધા-માઈ થઇ ગયું.

નાદ રાધાનો,ને રાસ પણ રાધાનો,બંધ આંખે જોયા કર્યો,
ત્યારે આવી ગયો પવન તાલમાં,નાદ અનહત થઇ ગયો.

અમી દૃષ્ટિ,રાધા માઈની,કે કાન્હા સંગ રાસ રચાઈ ગયો,
મસ્તી આવી,આવી ક્યાંથી? મસ્ત પવન,મસ્ત થઇ ગયો.

અનિલ શુક્લ 
માર્ચ-20-2017

વ્યાપી રહ્યો સર્વ સ્થાને,તો એ પવનને કરવો પ્રવાસ શું?
ક્યાં પહોંચવું રહ્યું તેને? કે કરવો રહ્યો પાંગળો પ્રયાસ શું?

ક્યાંથી આવે ને ક્યાં જાય છે,તેનો વિચાર માત્ર  શું કરવો?
છોડાવી સ્થિરતા,કદી,આંખનો પલકારો કરી જાતો એ શું?

ઘડી અંદર તો ઘડી બહાર,આવ જ કરે છે,એ શ્વાસ બની,
તો ઘડી નાદ અનહતનો બની,રાસ-રચૈયો તો નથી એ શું?

અટકી ગયો જો પૂર્ણતાથી,તો મરણ કહેશે એને જગત,
થનગનાટ કે નાદને છોડી,બને સ્થિર તો ધ્યાન નથી શું?

અનિલ શુક્લ 
માર્ચ-૧૯-૨૦૧૭

છે પવન તો સુગંધ છે,ને પવન આકાશ મહીં સમાણો,
લથડ્યો પવન જો શ્વાસનો,પૂછશે નહિ કેટલું કમાણો?

પાંગળો પ્રવાસ છે,જીવન-જીવને સમજાતું નથી કેમ?
સરહદ છે મૌનની,પણ કરી વ્યાપાર વાણીનો,ફસાણો.

કહો ભલે,કે ફૂલ છે તો સુગંધ છે,કાં કરો વાત પવનની?
ડૂબ્યાં ફૂલ જો,ભળી સુગંધ પવનમાં,પવન સુગંધ કમાણો.

અનિલ શુક્લ,
જાન્યુઆરી,૨૮,૨૦૧૭

જરા સુગંધ જ લઇ ગયો,પવન,તો અકળાઈ કેમ જાઓ? તમે ફૂલો?
અસ્તિત્વ તમારું તો એનાથી જ છે,તેનાથી જ તો તમે ફૂલો ફાલો !

ના થશે ઓછું વજન,તમારું,જો સુગંધ ને લઇ ગયો પવન, ઓ ફૂલો,
પણ જુઓ ,અસ્તિત્વ તમારું એ સર્વ જગતમાં જાહેર કરી રહ્યો ફૂલો.

આસાન નથી મળવી આવી વફાદારી,જગતમાં વિચાર કરો,ફૂલો,
બાકી,તો ત્યજી દો છો,તમારા સ્થાન ને જ્યાં તમે ફાલ્યાં હતાં ફૂલો.

મૌન બની ફરી રહ્યો,સંગાથમાં રહી સર્વની,સુગંધ પ્રસરાવી તે રહ્યો,
પ્રાણ બનીને પવન,જગતના જીવનને,મહેકાવી, પ્રસારી રહ્યો,ફૂલો.

અનિલ શુક્લ
૨૨.નવેમ્બર,૨૦૧૬

નાદ અનહદનો સુણીને,શું થયો હતો અસ્થિર વાયુ?
કે  પામી અસ્થિરતાને,તે શું પવન નામે થયો હતો?

પણ,શું બન્યું,આજ,કે સ્થિરતા થઇ ગઈ પ્રચંડ,પવનને.
બની ફરી વાયુ,ચૂપચાપ  આકાશમાં સમાઈ ગયો લાગે.

થઇ હતી ઘોષણા અનંતની,કે બની રહી કૃપા અનંતની?
પવન,નથી રહ્યો પવન હવે,અનંતમાં સમાઈ ગયો લાગે.

અનિલ શુક્લ
નવેમ્બર-૧૮,૨૦૧૬

અનુભવું,ધન્યતા,કરી દર્શન,જે વસી રહ્યો,તમારામાં,
એવું બને છે કદીક,કે તે-જ-તમે જુઓ છો મારામાં.

શું,પરિસ્થિતિનો ફરક જ હશે ને? બીજું તો નહિ કશું?
તમે,વિચારો છો,કે કંઇક તો -ફરક તો કેમ રહી ગયો?

નથી જોતા તમારામાં,તમે,જે જોઉં છું હું તમારામાં,
બંને જગાએ ને સર્વે,"એ" ને જોઈ,પવન પરવારી ગયો !

અનિલ શુક્લ
ઓક્ટોબર-૨૮-૨૦૧૬

નથી પડતી ખબર એની,કે યાદ હું કરું છું કે તમે?
સંદેશ કોઈ ગજબથી અહીં તહીં કેમ અથડાય છે?

બાદબાકી કેમ થતી નથી હોતી-એ ગજબ યાદની,
જયારે જૂઓ,તેનો તો સરવાળો જ થતો દેખાય છે.

વિસારું હું નહિ પ્રભુ,તમને,તમે પણ ના વિસારશો,
શ્વાસની સુગંધ બન્યો પવન,સતત તમારો સાથ છે.

અનિલ
૧૪ ઓક્ટોબર-૨૦૧૫

અનુભવ્યાં દૃશ્યો અનેક,ને જોયા રંગ પણ જગતના અનેક,
સમયનાં પડ ચડી ગયા હતા  ને રંગ પણ જામ્યા 'તા અનેક.

હસ્યું હતું હૃદય,એ સુખની પળે ને રડ્યું યે હતું દુઃખની પળે,
ખીલી હતી લતા કુસુમથી,સુકાઈ ને તે હવે દેખાય ના,ખરે.

ના જાણે કેટલા અવતાર ધરી લીધા એક હૃદયે,હૃદય ધરી,
વિચારતાં તે વિચારની,શું કહું? શરમ હવે આવે છે ઘણી.

પડી શિલા વિવેકની,તૂટ્યા સમયના પડો ને રંગ ના થરો,
ખીલી ઉઠ્યું છે ચમન,થયો સુગંધિત,પવન,હવે,ખરે ખરો.

શાંત,શુદ્ધ,નાદ-મય,થયું હૃદય,તો શાને મરણથી ડરવું?
વરવું પરમ-પદને જ છે,તો જગતનું ધ્યાન હવે શું કરવું?

અનિલ
૨૩ જુલાઈ,૨૦૧૬

ગણગણાટ,જગતનો,તરંગો બની વહી જતો હતો,
પાસ આવી તે કહે ઘણું,ને,ભાષણે ય બહુ દીધુ હતું.

પણ,ચુપકીથી પાસે આવી 'એ' કાનમાં કંઈ કહી ગયો,
શું કહ્યું તેણે ? તો શું કહું? મૌન અપનાવી લીધું હતું.

હવે ઝાલીને હાથ 'તે' લખાવે છે કંઇક,લખી લીધું,
આવશે 'એ'ને કહેલું,અહીં,અક્ષરોથી શણગારી લખું.

અનિલ
૧૬ જુલાઈ ૨૦૧૬

ભીની મહેંક ને લઈને,જે વહી જતો હતો,
આવી બારણે, જે ખટખટાવી જતો હતો,

ખોલી બારણું, જોઉં છું તો નિશાન છે ભીનાં,
એ જ નિશાન ભીનાં ચરણનાં,મૂકી જાતો હતો.

સૂંઘી વળ્યો,શોધતો હતો તેની હાજરીને,તો,
બારીની તિરાડે,સિસકારી નાદ-તે કરી જાતો.

દેખાય નહિ,પણ તેની મહેંક છે અને નાદ છે,
હાજર થઈને  તે હૃદયને ગદગદિત કરી જાતો.
અનિલ
૧૫ જુલાઈ,૨૦૧૬
સ્પર્શ

હળવો હતો એ સાદ,ને,સ્પર્શ પણ હળવો હતો,
હળવા એ તરંગ નો ઉમંગ,અવર્ણનીય જ હતો.

સમયના તે-આપું તો આપી શકું શું ખુલાસો?
ખુશ્બુ લઇ 'તે'ની,અનિલ મંદમંદ મલકતો હતો.

કોણ ખૂંપી ગયું,આવીને દૃષ્ટિની મધ્યમાં?
થંભી ગયો અનિલ,આદતથી જે,વહેતો હતો.

નથી ચિંતા,ના કોઇ દહેશત,ભય કે સંશય.
ખુદ ગયો વિસરાઈ,"હું" ને ભરી જે ફરતો હતો.

અનિલ શુક્લ
એપ્રિલ-૧૮-૨૦૧૬
--------------------------------------------------
દુઃખોના વખ અમે અમારે જ હાથે ઘોળ્યા,
પ્રભુજી,આપને જયારે અમે હતા છોડ્યા

આમ તો ચીતર્યા કર્યું હતું એ ભીંત પર ધોળી,
ધોળીને જ ચોખ્ખી કરું હું એ ભીંત ને ધોળી

અવનવી દુર્ગંધ થી દુષિત કર્યો પવન દુનિયાએ,
મહેકતો કરી એને,આપે દુઃખો ના ડુંગરો છે તોડ્યા.

અનિલ શુક્લ -એપ્રિલ 2016
-----------------------------------------------------------
ભલે ને મથે,આ જગત,ભેળવવા રંગોને હવામાં,પણ,
નજાકત રંગની ભળે ના હવામાં-તેમાં હવાનો દોષ શું?

ક્ષણિક થયું દિલ બંધ,અને શ્વાસો કરી બેઠા દગાબાજી,
વાંક દિલનો કે શ્વાસનો હશે-પણ તેમાં હવાને દોષ શું?

મહેંક ફૂલોની લઇ ઉડી રહ્યું પતંગિયું,પણ ફૂલ ના ઉડી શકે,
છોડી ના શકે છોડને તો ના ઉડી શકે-તેમાં હવાને દોષ શું?

વિશ્વાસ હશે જો વસંતમાં,તો લઇ આવશે ફૂલો નવાં,
ફૂલો જમીન પરનાં જો ઉડે પવનથી-તેમાં હવાને દોષ શું?

લગાડી નથી હોઠ પર બંસી,નથી ફૂંક પણ તેમાં મારી,
ના સર્જાય સુરાવલી સંગીતની-તેમાં હવાને દોષ શું?

કાગળ પર નહિ,પણ લખો છો  રેત પર નામ મારું,
ભુસાઈ ગયું પવનના ઝપાટાથી-તેમાં હવાને દોષ શું?

નથી ઉડાડયા તે શબ્દોને હવાએ,છતાં લહરાઈ ઉઠીને,
બની જાય જો કોઈ કવિતા-તેમાં હવાનો દોષ શું ?

અનિલ શુક્લ -માર્ચ-૨૦૧૬
-----------------------------------------------------------
આંગણે આવી,વ્હાલને વાવી,છૂપાઈ ક્યાં ગયા છો તમે?
ભીનાં ભીનાં ચરણ ની છાપ છોડીને સંતાયા ક્યાં તમે?

ખટખટાવીને કમાડ,ચાલી ગયો,લાગે છે,એ તોફાની પવન,
ગમે સંગ તેનો તમને તો,સંગ તેની શું ચાલ્યા ગયા તમે?

સુકાઈ રહ્યાં,ધીરે ધીરે ભીના ચરણોનો નિશાનો પવનથી,
ફૂટે છે કૂંપળો વ્હાલની કેટલી? આવીને તપાસી જજો તમે.

મુલાકાત,થવી અઘરી તમારી,રાહ જોવી એ તકદીર અમારી,
ફોરમ બની આવો પવન સંગ તો દિલમાં સમાઈ જશો તમે?

અનિલ શુક્લ -March-2016
----------------------------------------------------

છોડો-શું યાદ કરવી તે યાદોને? કહી ભુલાવી દીધી હતી જે-
શું થયું આજ એંવું? કે પુરાની યાદ પાછી આવી ગઈ?

અઘરું અઘરું કેમ લાગે છે આજે બધું?
હતું તો સહેલું,તે અઘરું બની ગયું લાગે?

વાસવું જે કમાડને -તો અઘરું જરાય નહોતું,
પવન નું જોર આજ કંઈ વધાર છે-એમ લાગે

ઘણા જોરથી વસાઈ ગયેલાં દ્વાર છે,એમ લાગે,
ના કવિતા ના "ક" ને પણ પ્રવેશ મળતો લાગે,

હેત ગયું -કે મળી ગયું-શું બીજા જ કોઈ હેતમાં
(કવિતાના)વહાલ નું વાવેતર હવે અઘરું થયું -લાગે
------------------------------------------------
પંગુલતા,પ્રવાસની,હવે સમજાય છે,
લથડાઈ જતા શ્વાસ પણ સમજાય છે.

જરા કહો,પવનને કે બહુ જોર ના કરે,
બુઝાતો દીપક ઝબુક ઝબુક થાય છે.

અનિલ શુક્લ -માર્ચ-2016

---------------------------------------------------------------------------------
બસ -અમારે પણ એમ ને એમ ચાલ્યે જાય છે.
મળું કદીક એને તો કદી-એ મને મળી જાય છે.

બની,ફૂંક,બાંસુરીની,એ લાલ ની,વહેતો રહે પવન,
સુગંધિત બની,તે,અહીં-તહીં,પણ વહેતો જાય છે.

નિત્ય  નવા ચમકારા છે,વીજળીના હવે,કહું વધુ શું?
ઘડી-ઘડી આવે ને એ લાલ  ઘડીકમાં ચાલ્યો જાય છે.

લગાવેલી ભભૂતિ,ફળી હોય,એવું અનુભવાતું લાગે,
પરમાનંદની મસ્તીમાં જ બધો સમય વહ્યો જાય છે.

અનિલ 
માર્ચ-2016
----------------------------------------------------------
ખોળ્યો હતો તને,કદીક આયનામાં  કે કદીક પડછાયામાં,
સમીપમાં જ તું હતો,પણ શાને બનાવ્યું હતું જીવન ખારું ?

બની ગયો જ્યાં હું ખુદ જ આયનો,કરી નજર જ્યાં "હું" મહી,
સોહે છે,દીપે છે,ઝગઝગાટ પ્રતિબિંબ તારું,નથી શું તે ન્યારું?

વચ્ચે  ઉભો રહી પ્રકાશની,હું જ બનાવતો,મારો જ પડછાયો,
મીટી ગયો "હું" તો પડછાયો હવે ક્યાંથી? સર્વ-રૂપ છે તારું

ખીલે છે નિત્ય એક ફૂલ નવું,ને મહેંક ની તેની તો શું કહેવું?
મહેંકી છે હવા,સંગ થી તારા,ને સર્વ જગ થઇ ગયું ખારું !

અનિલ શુક્લ
6,જાન્યુઆરી-2016
----------------------------------------------------------------------------------------
કહેલી વાત તો અનકહી થઇ ગઈ કે શું?
નહિ કહેલી,વાત આજ થઇ ગઈ લાગે.

લખાઈ શું ગયું? તેની ખબર રહી નહિ,
પડેલા શબ્દો જમીનમાંથી ઉગતા લાગે.

પ્રવાસ તો હતો નહિ બહુ  લાંબો -પણ,
અધ-વચ્ચે જ મંઝિલ મળી ગઈ લાગે.

છૂટા-છવાયા વાદળો ને ભેગા કર્યા પવને,
તે આજ ઝરમર ઝરમર વરસતાં લાગે.

અનિલ શુક્લ 
જુલાઈ-૨૦૧૫
-------------------------------------------------------------------
નથી ચંચળતા કે નથી અસ્થિરતા,તો પછી આ સ્તબ્ધતા કેવી?
નથી શક્ય કોઈ હલન-ચલન,સમય પણ જાણે થંભી ગયો લાગે.

રંગો, રંગબેરંગી ફૂલોના થયા અદૃશ્ય,ને એક-રંગી ફૂલો લાગે,
લાલમ-લાલ થઈ ગયું,બધું,લાલો ને લાલ પણ લાલ જ લાગે.

વહી જ્યાં સૂરાવલી બંસરીની,કાન્હા ની નાની સુગંધી ફૂંક થી,
થઈ ગયો ન્યાલ,એ પવન,બની સુગંધી,સુણી અનહત નાદથી

દિવાલોની અંદર બેસીને પવન ખોળે દુનિયા ના સુખિયાઓને,
ના મળ્યું  કોઈ તો, પરમાનંદી બદન,કલમ થી કંઈ કહેતું લાગે.

અનિલ
જુલાઈ,૧૭,૨૦૧૫
-------------------------------------------------------------------------
અંગે લગાવી થરો ભભૂતના જુઓને દેખાવ કર્યા  છે કેવા?
અંતરમાં થોડીક પણ ભભૂત લગાવવાની હિંમત કરે છે કોણ?

અવળી અવળી જ વાતો છે,ને એ જ સાચી છે એવી કરે ઠાવકાઈ,
સત્ય ખુલ્લું જ  છે,પણ તે સત્યને ખોળવાની  દરકાર કરે છે કોણ?

ફુરસદ નથી પવન થી બનેલા એ સંગીત ને સાંભળવાની કોઈને,
તો નાદ અનહત નો તો ક્યાંથી સંભળાય ,પડી છે પણ તેની કોને?

જરૂર છે શું કહેવાની કે? છેડાં ના કરે એ પવન સાથે,નહિતર ચેતજો,
ખોટી ભભૂતિ એ તન પરની ઉડાવી,ખુલ્લા કરી દેશે,તમને ઓ,લોકો


અનિલ
30 એપ્રિલ,2015

--------------------------------------------------------------------
વાયરો દખણ નો એવો તો વાઈ ગયો,
કે સ્થિર આકાશમાં અનહત જગાવી ગયો,

ઝૂમ્યું ચમન ને ઝૂમી ઉઠ્યા છે એ ફૂલો,
ચો તરફ,અનંત ની ફોરમ પ્રસરાવી ગયો.

હશે કૃપા "એ"ની કે તોફાન છે એ પવનનું?
જે હોય તે ભલે,મસ્ત ને મસ્તી કરાવી ગયો.

કહે કોને પવન,મસ્તી ની દશા નો પ્રસંગ?
આમતેમ શબ્દો ભેગા કરી,કૈંક લખાવી ગયો.

અનિલ-એપ્રિલ-16-2015
-----------------------------------------------------------------------
ના સમજાય હરિ,કે વળગી હતી માયા તને કે પછી વળગ્યો તું માયાને?
કે એકલો ગયો હતો અકળાઈ? બનાવી દીધી ન સમજાય તેવી કાયાને

ક્યાંથી લગાવું હું ભભૂતિ,તું તો પુરાઈ ગયો લગાવી ભભૂત એ કાયામાં,
મૂંઝાય છે તું?તે તો ખબર નથી,મૂંઝાઇ ગયા છે બધા તારી એ માયામાં

પતિ છે તું તો માયાનો,વશ હશે તને એ,અમારે વશ તો કેમે થાય માયા?
અખંડ એવા તેં બનાવ્યા ખંડો-બ્રહ્માંડો,ખોળું તને અદ્ભુત એવી કાયામાં  

કહે છે,સમાયો છે, તું ઘટઘટ માં,ખોળું તને,ઘડી ત્યાં તો કદી આ કાયામાં,
દયા,હોય થોડી તો,લગાવી દે ને ભભૂત થોડી,ના જાઉં લપટાઉં માયામાં

અનિલ-માર્ચ-30-2015
-------------------------------------------------------------
લાગ્યું હતું,કે શાલ ભભૂતિ ની ઓઢીને,શાંત બન્યો હતો પવન,પણ,
ખંખેરાઈ,રાખ,ને નાદ અનંતનો જગાવી ગયો,બની વસંતી વાયરો

અચાનક,શાંત આકાશમાં,ક્યાંથી સંભળાય છે,પંખીઓ નો કલશોર?
લાગે,કે,કોઈ સૂરમય સંગીત ને નિપજાવી ગયો,એ વસંતી વાયરો

લહેરાઈ ને,મંદ મંદ વહેતો પવન બની ગયો છે "માઈ" નો વાયરો,
ફૂટું ફૂટું થતી એ કળીને સ્પર્શ અજબનો કરાવી ગયો વસંતી વાયરો

અનિલ-3-19-2015
-----------------------------------------------------------
કહેવાનું બધું શું કહેવાઈ નથી ગયું? તો હવે શું કહેવું?
ખુદે જ ઉપજાવેલા દુઃખને સહેવું તો કેમ કરીને સહેવું?

પુરાણો છે,હરિ મંદિરોમાં ને ઓળખાય છે એ ટીલાંથી,
જાણે નહિ માનવ, ક્યાં છે હરિ તે-તો તેને શું કહેવું?  

પૂજાય હરિ,પૂજાય ગુરુઓ,વિલાસિતા શું ધન ની નથી?
ઝાંપે મંદિરના હરિનો જ માનવી ભૂખે મરે,તે કોને કહેવું?

જોઈ મંદિરો લાગે છે પવન વધી ગયો છે ભક્તિનો,
સૂરાવલી દયાની જો છેડી ના શકે તો એને શું કહેવું?

અનિલ-3-18-15
----------------------------------------------------------
નહોતું હાલતું કે નહોતું ચાલતું,એ આકાશ,તો પછી,
અચાનક જ આકાશમાં વીંઝણો કોણ નાખી ગયું?

શું ભરાયેલો એ વાયુ આકાશમાં બની ગયો પવન?
સ્તબ્ધ આ આકાશમાં સુરાવલી કોણ છેડી ગયું?

સમજીને ખુદ ને તાકતવર,ફુલાઈ,ફરે,ભલે પવન,
પણ,તાકાત -માત્ર "બ્રહ્મ"ની,આજ એ સમજાઈ ગયું

અનિલ-3-17-15

---------------------------------------------------------------
ઝુલાવે ડાળ પવન ને ?કે પવન ઝુલાવે ડાળ ને?
થયી ઘડીક સ્થિરતા,તો નાદ અલખ નો લાગી ગયો.

છોડી તો દીધા હતા -વાદ.વિવાદ ને વિખવાદ ને ,
લઇ સુગંધ ચમનની પવને,ને સુગંધમય બની ગયો.

સફર તો લાંબી ક્યાં હતી? શરુ શૂન્યથી જવું શૂન્યમાં,
ઘડીક તો લાગે છે એમ કે તે પવન શૂન્ય બની ગયો !!

પણ,ના નથી એવું,નાદ તો ઉદ્ભવે પવનના ઘસાવાથી,
સ્થિર,શૂન્ય કે ભલે વહે,અનુભવ અલખનો કરાવી ગયો

અનિલ -3-12-15

-----------------------------------------------------------------


મલાજો શબ નો રાખી,રડે છે રાગ તાણી ને,આ દુનિયા,
એકના છૂટી ગયા તો,ભર્યા છે શ્વાસ,રડવાને,એ દુનિયા એ.

હતો શ્વાસ નો જ એ સંબંધ,જો,પાછી વળી ગઈ છે -એ દુનિયા,
પરોવાઈ દુનિયાઈ વ્યવહારોમાં,ભૂલી ગઈ છે એ શ્વાસ પોતાના


સમજાઈ તો ત્યારેજ ગઈ હતી,દુનિયા,લથડતા હતા,જયારે શ્વાસો,
છોડી દીધા 'તા,સાથ,અને પન્ગુલ બની ગયા હતા જ્યાં પ્રવાસો

આરામ છે,આનંદ છે,હવે,જ્યાં,રહ્યો નથી "હું" જ અહી દુનિયામાં,
મટકું જ હતું માર્યું,તો સમજાઈ ગયા,સંબંધો સ્વાર્થ ના દુનિયાના
અનિલ
માર્ચ-3-2015

--------------------------------------------------------------------------

હવા છું,સંગ છું,ભૂલી ગયા કે શું? સુગંધ હવાની ,ભૂલી ગયા કે શું?
ફોરમ ના મળે તો ભલે તેમ,પણ વાંસળી ની ફૂંક ને ભૂલી ગયા શું?

હરદમ સાથ છે-તે પવન ,ભલે સ્થિર બને કે વહી જાય એ પાસથી,
ક્યાંથી કે કોનાથી એ છુપાઈ શકે? છૂપાવ્યો તમે એને અપને આપથી,
અનિલ -ફેબ્રુઆરી-2015
.............................................................................................
ચૂપચાપ આવી કાનમાં,મધુરી તાનને મીઠાશથી છેડી ગયું છે કોણ?
ઉઠ્યા તાર ઝણઝણી દિલના,ને સૂરાવલી સંગીત ની વહેતી લાગે !!

વ્હાણું તો હજી થયું નથી,ને વાંસળી ની ધૂન રેલાવી ગયું છે કોણ ?
નથી ફૂંક,નથી પવન, તો ક્યાંથી સૂરાવલી સંગીત ની વહેતી લાગે ?

આંખ તો હજી ખોલી નથી ને,આવીને ભભૂતિ લગાવી ગયું છે કોણ?
લેપાઈ ગયેલો એ પવન,આશ્ચર્યમાં કે સ્તબ્ધ બની ગયો લાગે !!

રહી નથી શિકાયત કોઈ,તકરાર પણ કેવી? આવી જ ગયા તો જશો નહિ,
ના છોડજો,રહી જાજો,જૂઓ,ને,આ પવન ઝૂમતો ને મગન થયેલો લાગે!!

અનિલ 18 નવેમ્બર 2014
........................................................................................

ભરી લીધું છે આકાશ,એ પવને,આમ તો જુદો જ હતો ક્યાં?
નજર ભલે ઝીણી કરો ઘણી,પણ કદી એ,જોવા ના મળે ત્યાં,

સર્જ્યું હતું સંગીત એને હવા બની ,ને ડાળીએ ડાળીએ ચઢી ,
ફડફડાવી એ પર્ણોને ખુદ પણ સંગીતમય બન્યો હતો ત્યાં,

વ્હાલો લાગે છે એ ફૂલ ને ને ફૂલ પણ તેને વ્હાલાં લાગે,
એટલે જ ભરી સુગંધી એ ફૂલ ની સુગંધમય બન્યો હતો ત્યાં,

સુગંધ ને સંગીત ની ભભૂતિ લગાવી ને વિચરતો હતો,પણ,
"નાદ" બની "બ્રહ્મ" માં સમાઈ ગયો,દેખાઈ શકે હવે એ ક્યાં?

મથે ભલે માનવ,પણ પોટલામાં બાંધી ક્યાંથી શકે એ પવન?
કામ પણ શું છે? સંગીત ને સુગંધે એ સદા પાસમાં જ છે જ્યાં,

અનિલ 11 નવેમ્બર-2014
----------------------------------------------------------------------
કૃપા અનંતની

શરમાઈ શરમાઈ માગ્યું હતું,ત્યારે તો ક્યાં દીધું હતું તમે,
ને હવે ના માંગે,કરી કૃપા,વરસો અનરાધાર,ખરા છો તમે.

રોકાઈ ગયો છે પવન,ના હાલી શકે,કે ખસી શકે,અહીં કે તહીં ,
લાગે છે કે -તમને ગમે છે તો ભલે ને રોકાઈને રહો અહીં તમે.

તોબા કરાવી દીધી હતી,બહુ,ન હલાય,ન ચલાય,કે ના ચઢાય,
થયો પવન સ્થિર ને, તો,ખરું બેઠે બેઠે જ બધું કરાવી દીધું તમે.

આવ્યા નહોતા ગોકુળમાં અને અકળામણ તો વધી હતી ઘણી,
પણ,સંગીતમય સુરાવલીમાં મંદ-મંદ પવન સંગ વહો છો તમે.

ના માંગુ હવે,કે માગીશ નહિ,એ પ્રણ ફરીથી કરીને, ન હું માંગુ કશું,
પણ,કૃપા કરી ભલે રોકાઈ રહો કે મંદ-મંદ પવન ની સંગ વહો તમે.


અનિલ શુક્લ
૭-નવેમ્બર-૨૦૧૪

-------------------------------------------------------



આ લાલ કળીમાંથી એક ફુલ બનતાં,વહી ગયો સમય,
સમયને આવવા દો-કહી કહી,એમ વહી જાય છે સમય.

આયનો તો હજુ ત્યાં ને ત્યાંજ પડી રહ્યો,જોયું નજર કરી જરા,
પણ યુવાની માંથી દેહને ઘડપણ ભણી લઇ જાય છે સમય.

રોફ એ જોબન નો ક્યાં ગયો તેની ખબર પણ રહી નહિ,ને,
વરસો વીત્યા ભજન વગર,પાછો ક્યાંથી આવશે તે સમય?

પેટે બાંધીને પાટા,મહેનત કરી કમાયા સિક્કા ચાર ચાંદીના,
હવે નથી ખવાતું ખાવાનું,વિચારવાનો આ હતો ક્યાં સમય?

તૂટે છે કમર ને પગ ના વળી શકે,થયું કઠિન આસને બેસવાનું,
ક્યાંથી થાય ભજન,ભલે રહ્યો પાસમાં હવે છે,સમય જ સમય.


અનિલ શુક્લ

મે,૯,૨૦૧૪

---------------------------------------------

સ્વભાવ થી કે આદતથી,સ્થિરતા નથી એની,
કોક દિ ક્ષણો સ્થિરતાની માણી રહ્યો પવન.

નથી કંઈ કહેવું ,નથી હવે વહેવું,વિચારીને તેમ,
અનંતતા ને બાથમાં ભરી ને બેસી ગયો પવન

હટવુ હવે ગમતું નથી,ભમવું હવે ગમતું નથી,
નવી આદત સ્થિરતા ની ગમી ગઈ તને પવન.

અનિલ શુક્લ

મે,૫,૨૦૧૪
---------------------------------------------------------

નજર ના નજારા કંઈક ઓછા પડ્યા.
ને તસ્વીર ના ખજાના ઓછા પડ્યા,

બાગ તો કળીઓ ને ફૂલો થી ભરાઈ પડ્યા,
લાગે છે,વસંત ના વધામણાં ઓછા પડ્યા.

હટતી નથી ફૂલોથી નજર,બની ગઈ માયા અજર,
લાગે છે,ભણેલા પાઠ એ વિરાગ ના ઓછા પડ્યા.

અનિલ શુક્લ
મે,૪,૨૦૧૪
---------------------------------------------------------
થઇ ગઈ છે સર્વ ની ફૂલો પર નજર,
ફૂલોએ પણ ઉઠાવી સર્વ ને આપી દીધી નજર,

કોઈ સુંદર ફુલ ને શું લાગી ગઈ નજર?
લાલ કળી હસી રહી,નથી ખોલી તેણે હજુ નજર,

તસ્વીર તો પહેલાં અને આજે લીધી
ને હસતી કળી પર જઈશ ફરી કરવા એક વધુ નજર.





અનિલ શુક્લ
મે,૪,૨૦૧૪

---------------------------------------------------------------------

વીતી ગઈ,છે,અને આવી રહી છે,વિવિધ મસ્તી ની જે ક્ષણો,
જુદી હતી કાલ,જુદી છે આજ,મસ્ત,માણી રહ્યો મસ્તી ની ક્ષણો.

શું હવા બની,રહી સંગે તેના,મસ્તી માં બને મસ્ત એ ક્ષણો?
કે હવાને ય રંગીન બનાવી,ઘુમાવે તેને અહીં તહીં એ ક્ષણો?

મસ્તી "એ"જામ ની થતી હતી ખાલી ને જામ પણ હતો ખાલી,
નશો કંઇક અલગ છે આ,સદા અખંડ રહે છે મસ્તી ની એ ક્ષણો.

નથી પડવાનું,આખડવાનું કે નથી અભાન થવાતું અહી કદી,
અડગ,ઉભા કરી,જગાડી ને સભાન બનાવે મસ્તી ની આ ક્ષણો.

ભૂલાય કેમ? ભૂલું કેમ?લગાવી હતી ભભૂતિ જે દિન અને જે ક્ષણે,
લાગી ગયો છે સંગ મસ્ત નો,ને હવા સંગ વહી રહી,મસ્તી ની ક્ષણો.

અનિલ શુક્લ
એપ્રિલ,૨૪,૨૦૧૪

-----------------------------------------------------------

વસંત ખિલી છે,જુઓ જરા,નજાકત ખિલી છે એ ફૂલોની,
નજીક જઈ નજર મિલાવી,તો નજર ઉંચી થઇ છે ફૂલોની.

હિમવર્ષાથી બનેલી,રંગવિહીન, ધરતી પર રંગ ભર્યા ફૂલોએ,
ગમગીન કરુણામય બનેલ પવન માં સુગંધ ભરી એ ફૂલોએ.

થોડા આછા,તો થોડા ઘાટા,ને વિવિધ રંગ આવતા હશે, ક્યાંથી?
પણ અહીં રૂપ ને રંગ ની મસ્તી,કરી ને બન્યાં છે મસ્ત ફૂલો-"એ".

અનિલ શુક્લ

એપ્રિલ-૧૨-૨૦૧૪
-----------------------------------------------------------

વલ્કલ ને જટાધારી,બની ત્રણ ભુવન નો નાથ વનમાં વિચરે,
આપવાનું નથી કશું પાસમાં, કેવટ ને વાત એ માલિક ને ખૂંચે.

જગત પર ઉપકાર કરનારા,પર ઉપકાર થયો છે જયારે આજે,
તો પ્રતિ ઉપકાર હું શું કરું? એ ઊંડા વિચારમાં માલિક ખૂંચે.

ઈશ્વર ના ઉપકાર તળે તો સદા રહી છે માનવી ની નજર નીચે,
ધન્ય,કેવટ ના ઉપકાર ને કે માલિક ની નજર થઇ છે આજ નીચે.

અનિલ શુક્લ
એપ્રિલ-૨-૨૦૧૪

-----------------------------------------------------
સ્થિર બનીગયો પવન વાયુ બની,પુરાઈ ને ગુફામાં,
ના ઘૂમી શકે એ અહીં તહીં,એ હવે કેમેય હાલશે નહિ.

રસ્તા પુરા થઇ ગયા, પવન ના,વતન ની તલાશ માં,
શૂન્યતામાં જાણે વતન મળ્યું,રસ્તે હવે કદી ચાલશે નહિ.

રસ્તો જ નથી રહ્યો હવે મંઝીલે જ્યાં પહોંચી ગયો પવન,
જરૂર નથી રહી જ્યાં રસ્તાની, રસ્તા પર ફરી ચાલશે નહિ

હતું નામ પવન,એટલે જ કદાચ બની ગયો હતો પવન,
બન્યો છે જો હવે વાયુ જ તો તે હવે કદી ફાલશે નહિ

જીદ ના કર ઓ,પ્રવાસી,રસ્તો અલગ થયો છે, આપણો,
ભલે ખેંચી ને મરી જઈશ પણ પવન કદી આવશે નહિ

અનિલ
માર્ચ,૧૮,૨૦૧૪
----------------------------------------------------------------
રહસ્યો ના શૂન્યાવકાશ ની ગુફા ભણી દોડી ગયો પવન, 
ને પહેલાં હતો તેવો ને તેવો પાછો વાયુ બની ગયો પવન.

વાયુ થી પવન બનવાના,કોઈ રસ્તે સંગ હતો,ઘડીક,નસીબ થી, 
નથી રસ્તો જ હવે જો રહ્યો,તો નથી બદલાઈ ગયો એ પવન.

ધસવું આગળ શૂન્ય ભણી,અને બનાવવો રસ્તો,આદત પડી હતી તેને, 
પણ,ગુફાના બંધ બારણા ની પાછળ વાયુ બની સંતાઈ ગયો પવન,

ધસમસતો કે લથડતો હતો,કદીક,પણ હવે નથી એવું કઈ થતું પવન, 
સ્વરપેટી,સુધી આવી ને વાયુ,અટકી ગયો,ને મૌન બની ગયો પવન.

અનિલ
૧૪,માર્ચ,૨૦૧૪

---------------------------------------------

'વા છે,વહી જવું,રખડવું કે ના થવું સ્થિર,આદત છે એની,
પેલા વાદળોને પણ અહીંતહીં ખસેડવા આદત છે એની.

બની સ્થિર રહી ના શકે જગા કોઈ,તો સંગ તો રહે એ કેની?
વતન જ એનું નથી તો ફરે,જ ને? સ્થળ ની હૂંફ એને શેની?

કરે ભેગાં વાદળોને ને વાદળ જાય જો ભલે ને વરસી.પણ
કોક 'દિ સંગ ના છોડે,ફૂંકી વરસાદ ને બનાવે છે હિમ,દેખો ની!!

અનિલ શુક્લ
ફેબ્રુઆરી.૩,૨૦૧૪
------------------------------------------------

મળવાનું ક્યાં બાકી હવે,જે મળવાનું છે તે મારી જ કને
ખોજ નથી રહી,હવે ને સંગ માં સુગંધી મલયાનિલ વહે..

ખોળી હતી શૂન્યતા ,નહોતી ત્યારે જ મળી
બની શૂન્ય હવે ફરું ક્યાં? સદા જે શૂન્ય હતું મારી કને.
અનિલફેબ્રુઆરી-૨-૨૦૧૪

-----------------------------------
તને બહુ હેરાનગી કરવાની મારી દિવાનગી,
ને,લાગે નહિ હેરાનગી એ તારી છે દિવાનગી.

અનિલ શુક્લ
 ..જાન્યુઆરી ૨૦૧૪
------------------------------------------------

હાર માન્યા વગર વાર સહુ સહી લીધા,
ભભૂતિ નો ભાર એને ક્યાંથી લાગે?

ધાર અનંત ની સહી લીધી છે જેને,
એને જગતના વાર માં શું સાર લાગે?

મૌન નો સાર જાણી લીધો જગતમાં જેને
એને વાણી ની વિલાસિતા ક્યાં સારી લાગે?

મંદ મલયાનિલ ની સુગંધિતા શ્વાસે રહી,
ઘૂઘવતો વાયરો હવે ક્યાંથી સારો લાગે.

અનિલ-જાન્યુઆરી-૭-2014

--------------------------------------------------

ભાર આભાર નો હવે ક્યાં સુધી?
ભાર બરફ નો ઝાડ ને ક્યાં સુધી?

વૈશ્વાનર વ્યાપી રહ્યો ક્યાં નથી?
ઉતારે એ ભાર સર્વ નો,તે બહુ દુર નથી.

નિમિત્ત હું બન્યો હોઈશ કે પછી?
અંગુલી નિર્દેશ હશે એ અનંત નો?

બાકી આમ તો મારામાં માનો આભાર
એવું છે એમ મને લાગતું નથી.

પણ માન્યો....તો કહી દઉં ...ધન્યવાદ....

અનિલ-જાનુઆરી-૨૦૧૪
-----------------------------------------

કરુણાનિધિ ની કરુણા નું શું કહેવું? 
છોડો એ-ને- તો છોડી ને ક્યાં રહેવું? 

ભાગી ને ભલે જાય પણ દોડી ને આવે, 
એવા લાલા વગર શાને હવે જીવવું ?

 રહે છે કૃપા અનંત ને વરસે અનરાધાર 
પરમાનંદ ની વાત સહેવાય તો સહેવું!! 

Anil Shukla 
December.2013 
------------------------- 
નરસૈયા ની ઓલી ભોળી ભરવાડણ ને કહેવું તો શું કહેવું ? 
મારા હરિને વેચવા નીકળી છે,એનું દુઃખ કેમ કરી સહેવું? 

એ આહિર ની છોકરીઓ લાલા ની પાસે સઘળું કામ કરાવે, 
વાટકી છાસ ને થોડા માખણ માટે મારા લાલાને નાચ નચાવે 

કદી ગુસ્સો આવે તો કદી થોડી થોડી ઈર્ષા પણ આવે,કે, 
નસીબ કેવાં કે એ ભરવાડણનાં,માટે ભલું ચુપ થઇ રહેવું 

અનિલ શુક્લ 
ડીસેમ્બર,2013 
------------------- 
કહેવાઈ ગયું અનેકવાર ને વારંવાર કહેવાતું પણ નથી શું? 
કે,ના આવ્યું સાથમાં જીવ ના કંઈ કે ના સાથમાં કંઈ જાય છે. 

રમત માં વાંચી આવું બધું ક્ષણમાં જીવ ભૂલી નથી જતો શું? 
વ્યવહારો નું પોટલું ઉપાડી માથે,અને જગતમાં ફર્યે જાય છે. 

મસ્તાન બની,નથી,ખુદ થી જ ભૂલી ગયો એ માનવી ખુદાને શું? 
ને કારણ કે વિચાર્યા વગર એ રામ ને જગતમાં ખોળ્યે જાય છે.

બહાર ક્યાં?ઘરમાં જ બેઠેલો રામ છે,હશે ખોળવો પડતો એને શું?
 નથી આવવું ઘેરે,ને દેશ વિદેશ માં,આ જીવ ભટકે જાય છે. 


અનિલ શુક્લ 
28,ડિસેમ્બર 2013 
-------------- 
લખ લખ કરતી આંગળી અટકી જતી લાગે, 
દોડ દોડ કરતો પગ કદી છટકી જતો લાગે, 

બડ બડ કરતી આ જીભ ને કહેવું તો શું કહેવું?
બેઅદબી વાણી ની પણ કદી અટકી જતી લાગે 

બન્યો પવન પ્રવાસી ભૂલાવી ખુદ ને,અનંતતા માટે, 
ધબ ધબ કરતુ હૃદય પણ હવે અટકી જતું લાગે 

અનિલ 
25,ડિસેમ્બર 2013-
----------------------

તસ્વીર પવન ની મળે ક્યાંથી?
ચીતરી શકો કાગળ પર એને ક્યાંથી ?

યત્ન કરું કે ભરું હાથમાં,પણ ભરાય તે ક્યાંથી ?
રહે છે શૂન્યાવકાશમાં ,તે કદી સમજાય ક્યાંથી ?

આવે વંટોળ થઇ ને ચક્રવાત બની કદી.
પણ પકડાતો નથી તો હાથ માં આવે ક્યાંથી ?

સમાઈ આકાશમાં,બની શક્તિ એની ફરે એ અહીં તહીં,
રહે સંતાઈ દેહમાં,પ્રગટે કદી અનાહત -ઘંટારવ બની.

કદી શ્વાસ,કદી ફૂંક,તો કદી આવે છે એ સુગંધ બની,
લાવે અને લઇ જાયે,બની સુગંધ એક બીજા ના દેહની.

ખોળ્યો હતો જયારે ત્યારે જ તે મળ્યો નહોતો પવન,
બન્યો પવન તો હવે અણસાર પણ એનો મળે ક્યાંથી?

અનિલ શુક્લ
નવેમ્બર,૧૧.૨૦૧૩
.....................................................................................
ઉદ્ધવ નું આગમન ગોકુલ માં થવાનું છે,

યશોદાજી રોજ ની જેમ લાલ ની રાહ જોતાં આંગણ માં બેઠાં છે,

ત્યાં આવી ને કાગડો બોલે છે,યશોદાજી માને છે આજ કદાચ લાલો આવે....
...............................................................................


તિરછી તિરછી લાગે છે,વાણી તારી મને ઓ કાગ,(પણ)
આજ મારો લાલો આવે તો,સોને મઢાવું તારી ચાંચ.
જાતે ખાવાનું ભાન નહિ,લાલ ને ને હતો જરા શરમાળ.
કોળિયો લઈને મોં મોં મુકું ત્યારે જમતો હતો લગાર,
લાલ ની મારા વાટ જોઉં રોજ ને બનાવું હું રસથાળ.....આજ મારો..

આંખમાં આંસુ મારા આવે તો એને ગમતું નહિ લગાર,
પીતાંબરથી આંસુ લુછી ને,લાલો,કરતો હતો મને વ્હાલ,
ગયો છે ત્યારથી ખૂટ્યા નથી આંસુ,શું,જાણે છે એ લગાર?...આજ મારો.

પડી આદત ચોરી કરવાની,તેથી બાંધ્યો હતો થોડીવાર,
ગમ્યું તો મને ય ક્યાં હતું ? પણ પ્રેમે બાંધ્યો,હતો,લગાર,
માફી એ માગી,મા,ક્યાં હું એની? વિનવ્યો લાલને વારંવાર...આજ મારો

અનિલ---૩,ઓક્ટોબર,૨૦૧૩


----------------------------------- 
આકાશ માં રહેલા,ઓલા પવન ને,
આકાશ ને આંબવાની,નેમ હશે ક્યાંથી?
વૈભવતા ત્યાગી,મળેલી છે નિર્ધનતા,
તો,નિર્ધનતા ને ત્યાગવાની નેમ હશે ક્યાંથી?
વાંસળીની ફૂંક બની છેડાયું છે મસ્ત સંગીત,
તો,બેસૂરાપનમાંથી નીકળવાની નેમ હશે ક્યાંથી?
નિહાળી લીધી જેણે સુંદરતા અંતર ની,
આયના સામે ખુદ નિહાળવાની નેમ હશે ક્યાંથી?
જરાય કમી નથી,માખણની ખુદ ના ઘરમાં,
પણ આદત ચોરવાની કાન્હા ને પડી હશે ક્યાંથી?
અનિલ
ઓક્ટોબર-૨,૨૦૧૩

--------------------------------------------------

ઉદ્ધવ,મને ગમતું નથી કે જચતું નથી આ રાજપાટ,
નેજે હથેળી મૂકી,માતા જશોદા જુએ છે મારી વાટ.

મથું ઘણું પણ નથી ભુલાતું મને, મારું ગોકુલ ગામ.
આપી વચન હું આવ્યો હતો,મન ક્યાંથી ભૂલે એ વાત.

જગમાં કોઈએ નહિ પણ પ્રેમથી બાંધ્યો જેને,મને,અને,
કોળિયો મારા મુખમાં મૂકી,જમાડતી હતી તે મારી માત.

ગોદમાં સુવાડી ,માથે હાથથી પંપાળતી,આખી રાત, 
એ માતા જસોદાનો પ્રેમને ભૂલવો,નથી મારે હાથ.

પ્રેમ નંદબાબાનો,ને મારા વહાલા સખાઓનો,કેમ કરીને ભુલાય?
વાત ગોપીઓ ની કેમે કરું ? મને યાદ આવે મારી ગંગી ગાય.

સંદેશો જઈને તું એટલો કહેજે કે સંભાળું એ સર્વ ને,હું દિન રાત,
આવીશ જરૂર,મન ને દિલાસો જરા દેજો,બહુ ભોળી મારી માત.

અનિલ શુક્લ. ૧,ઓક્ટોબર,૨૦૧૩
--------------------------------------------------------------------------------

લખતો હતો અને તમે યાદ આવ્યા,
લખાવે છે જે મને, તે યાદ આવ્યા.

ચાલતી હતી જ્યાં ગણત્રી શ્વાસની,
શ્વાસ ને શક્તિ આપનાર,યાદ આવ્યા.

કદી ક અહીં તો કદી તહીં,ભટકી ને,
શ્વાસે ભુલાયેલા તમે યાદ આવ્યા.

મલયાનિલ ને શાંત વાયુ બનાવીને,
પરમાનંદ નું દાન દેનાર,યાદ આવ્યા.

ભૂલું કદી પણ મને ના ભૂલનાર,અને,એ,
સૂતેલા ને જગાડનાર,મને યાદ આવ્યા.
અનિલ
૯-૨૧-૨૦૧૩
--------------------------------------------------------------------- 

ચાંદી ના ચાર સિક્કા માટે મહામુલી આ જિંદગી વેડફી નાખું છું,
લગાવી ભભૂતિ પણ કદી લાગે છે કે આ ભભૂતિ વેડફી નાખું છું.

ચાલુ છું કદાચ રસ્તે સાચા પણ ચાલવાનું જ વેડફાઈ જાય છે,
જાણે અહેસાન કરું છું સમય પર પણ સમય વેડફાઈ જાય છે.

કરમ ની કે નસીબ ની આ ગતિ માં વહ્યા વગર કરું પણ શું ?
સુગંધિત થયેલો આ પવન જાણે વગડામાં થી વહી જાય છે.

અનિલ
જુલાઈ-૨૦૧૩

-------------------------------------------------------------

હમણાં તો સંગે હતો,ને એ ક્યાં વહી ગયો ?
દિશા જુદી હતી,એ પવનની,રહી હું ગયો.

મનમાં ભરી રાખી છે સુંગંધ પવન તારી,
થોડી સુગંધ મારી યે લઇને તું વહી ગયો.

હવા ની સંગે તો રહે સહુ અને હું એ રહું,
નથી વતન ક્યાંયે,તો ક્યાં વહી ગયો ?

અસર સુગંધની.તારી, છુટે નહિ કદી અનિલ,
ભભૂતિ થોડી લગાવી ને ક્યાં વહી ગયો ?

અનિલ .માર્ચ-૨૦૧૩
-------------------------------------------------------------------------


બનાવી છે, રમત પવને બરફની,ને બરફ ને ઉડાડે અહીં તહીં,
કદાચ બરફ હેરાન થતો હશે,તો પવન ને તેની ખબર નથી.

છીનવવી સુંદરતા શા માટે ? સ્વર્ગ ના જેવું દેખાય છે,વાતાવરણ,
રહેવા દે,બરફ ને એ પાઈન ના વૃક્ષ પર,વિચારી શાંત થયો પવન.

ઘરમાં જ બેઠા છીએ તો બરફ ના તોફાન ની કોઈ અસર નથી,
હેરાન પવન શાથી ? ઠંડો થયો,બીજી તો કશી ખબર તેને નથી.

તોફાનો નું કારણ તો તે ખુદ જ છે,ભૂલી ગયો હતો તે મલયાનિલ,
તરંગો ને છોડી હલતો નથી હવે,ને બન્યો સમાધિ માં મસ્તાનિલ.

અનિલ.
ફેબ્રુઆરી,૯,૨૦૧૩.
.............................................................. 

બેઠો છે પવન સંઘરી રહસ્યો યુગોના , 
ઉત્સુક બની ખટ ખટાવે એ દ્વાર ઘરોના.

કદાચ મળી જાય એ વિના દ્વારની ગુફાઓ માં, 
દોષ એનો ક્યાંથી?રહે સહુ બંધ બારણા માં.

બને કે કદાચ બીક હોય એ સહુને,પવન ની 
કદાચ ઘેર ઘેર જઈ કહી દે એ રહસ્યો પોતાના.

ફુરસદ મળે કદી તો રહી સંગ એના સાથે, 
સામસામું હૈયું ઠાલવીને તો દેખો ના?

હાટડી માંડી બેઠા સર્વે,વેચવાને રહસ્યો પોતાના, ખરીદે એ શાથી?
ભંડાર છે,કને એની,એવાજ રહસ્યોના.
અનિલ શુક્લ ૧૪,મેં ૨૦૧૨
------------------------

ખોળ્યો ‘એ’ને બહુ આ,લોક ને ગોલોક માં
કદી,આયનામાં જરા નજર કરી ને તો જો .

અહમથી,ઝાંખો લાગે જો એ આયનો ,તો,
અજ્ઞાન ની ધૂળ ને જરા હટાવી તો જો.

ભટકવાની અહીં-તહીં આદત બનાવી છે,
બેસીને જરા જે શ્વાસ ચાલે છે,એને, તો જો.

ઝૂરવું જ છે,પણ ,જ્યાં છે,’એ’,ત્યાં નથી ખોળવું,
ભભૂતિ ‘એ’ની જરા,તન પર લગાવી તો જો

અનિલ શુક્લ
૪,મે,૨૦૧૨

-----------------------------------------------------------

જરાક જ કઠિન હતો માર્ગ મજા સુધીનો.....
મળી મજા ,લુટી મજા,પહોચી ગયા આનંદ સુધી....

ઘણું યે ન સમજાતું સમજાઈ ગયું જયારે ...
આનંદ થી પહોચી ગયા આનંદ સુધી......

લાગે છે કે સરળ માર્ગ છે આ , હવે આનંદ નો.
થાય કૃપા તો પહોચી જવાય પરમાનંદ સુધી....

ગમતો પવન આનંદ નો સાથ સાથ થઇ ગયો,
છોડું હવે ક્યાંથી?વહીશ સંગ સંગ,અંત સુધી........

અનિલ
૨૦ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૨

--------------------------------

મજા ય લુંટાય છે અહી ,અને મજા લુટી ને બનેલો,
કોઈ મજાનો માનવી એ લુંટાય છે અહી,

રહે છે બાકી કોઈ?
જો મળે કોઈ મજાનો માનવી,તો મજા લુંટવા,
મેળાવસો મને ?
એને ખોળવામાં જ મજા લુંટાઈ ગઈ છે મારી .......
અનિલ
૧૪ માર્ચ ૨૦૧૨
----------------------------------------------------- 

હવા છું,શ્વાસ પણ બનું,ને સંગે પણ રહું,
કદીક અંદર તો કદીક બહાર,સંતાકુકડી રમું.

બની બાંસરી ની ફૂંક,કદી સુરમાં ય રહું,
તો વાયરો બની કદી સંતાકુકડી ય રમું.

ખેંચે છે ખુશ્બુ આપની તેથી જ સંગે રહું,
સુગંધિત બની,ચાલ હવે સંતાકુકડી રમું.

અનિલ
ફેબ્રુઆરી,૨૬,૨૦૧૨
---------------------------------------------------------

અડપલું સહેજે પણ 'એ' ખુશ્બુ ને ન કરો પવન
થકી એમના તો ચોતરફ સુગંધમય બન્યો ચમન

ખેર નથી જો બધી ખુશ્બુ ભરી લીધી જો 'તે'મની,
કલ્પના જ કર ,એ ભાર થી 'સ્થિર'થવું પડશે પવન.
અનિલ૨૫,ફેબ્રુઆરી,૨૦૧૨
-----------------------------------------------

ધીમે ધીમે અહીની ચક્કી માં આવી જઈશ.
કદીક અહી તો કદીક તહી ,વચ્ચે આવી જઈશ.

સમય પર આપણે અહેસાન નથી કરતા શું ?
દિવસ આવ્યો જ છે તો સાંજ પાડી દઈશ.

કસોટીઓ કરતા રહો કાન્હા તમે,ટેવ છે તમારી,
ધીરે ધીરે ભલે,પણ બધું ય પાર પાડી દઈશ.

અનિલ
ફેબ્રુઆરી-૨૦૧૨

------------------------------------------------------------------- 

પોટલું કેમ કરી બાંધુ પવન નું? હજુ મારું એક ગાંઠ,
એ પહેલા તો 'એ' છટકી જાય છે.......

કદીક નાકે,કદીક આંખે તો કદીક કાને ,આ રહ્યો 'તે',
છટકતા પહેલા તો 'એ' અટકી જાય છે......

રમત આને ગણો તો દોષ તો 'એ' નો નથી,જુઓ જરા
રમત તો ક્યારનીયે અટકી જાય છે........

નથી ફાટતો કે નથી સંધાતો પોટલા નો આ છેડો,
ખોટાં વિચારે સમય સરકી જાય છે.........

અજબ ગજબ ,માયાભરી રીતભાત આ પવન તણી,
શાણા 'એ' શાન માં સમજી જાય છે..........

શિકાયત હવે ક્યાંથી? સંગ સદા રહું છું પવનની,
પણકદીક આ મન પોટલું બાંધવા લાગી જાય છે.........

અનિલ
ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૨

----------------------------------------------------------------------- 

ભભૂતિ લગાવી તો દીધી પણ નથી કરવી મારે આ શરીર ની ભભૂતિ,
એક એક ને છુટા પાડી મીરાની જેમ જ સમાઈ જઈશ ,કાન્હા મહી.

યત્ન કરીશ ને પ્રયત્ન પણ કરીશ ,સદા સંગે ચાલી,રહી ,તારા મહી,
જિંદગીની સરહદે લાવી ના કરાવશો,દુશ્મની તમે જ તમારા થકી.

ચાલશે નહી કોઈ ચાલાકી હવે,ના કોઈ બાંધ છોડ કરીશ હું હવે અહી,
ઝૂરવાના જમાના ગયા કાન્હા હવે, થોડી 'સમાવા'ની જ વાત કરો અહી ......
અનિલ
ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૨
---------------------------------------------------------- 

માની હાર ,બની સુદામો ,ગયો તો મળ્યો ફૂલદસ્તો,ફૂલો હતા અનેક,
પાછો આવી ખોળું છું,ક્યાં ગયું? વળતા મળેલું એ ગુલાબ નું ફૂલ એક.
હેસિયત- એટલી જ -મારી અને તમારી, લો કે વહેચો પ્રેમના ફૂલો એક કે અનેક
અનિલ ફેબ્રુઆરી ૨૦૧૨

-------------------------------------------------------------------

આમ પણ ક્યાંથી જીતી શકાય તમને હરિ?
જીદ છૂટી ,હાર્યા ,તમારી તો જીત જ ખરી.

ખોટો ભીડાવી દીધો તમે,હસો નહિ ,હરિ,
મોરલી ને બદલે ,તલવાર ક્યાંથી ધરી?

'મદ' માં મસ્ત હતો જ્ઞાન ની મટકી ભરી.
કરું ભક્તિ ફરીફરી ,ના ભૂલીશ તમને હરિ.
અનિલ
ફેબ્રુઆરી ૩,2012
-------------------------------------------------------- 

ક્ષણે આવે ,ક્ષણે ભાગે,વિધ વિધ કળા વાળો,
કરું તો શું કરું?પણ કરું છું ક્ષણો નો સરવાળો.


ઈશારા ની ક્ષણે સમજી,બીજી ક્ષણે નાસમજ ,
કરું તો શું કરું?પણ કરું છું ક્ષણો નો સરવાળો.

ક્ષણે બનું અનાડી અને ક્ષણે ચાલુ સીધોદોર ,
કરું તો શું કરું?પણ કરું છું ક્ષણો નો સરવાળો.

સુખની યે ક્ષણો હતી,દુઃખની ય ક્ષણો અનેક
કરું તો શું કરું?પણ કરું છું ક્ષણો નો સરવાળો.

લગાવી તો ભભૂતિ યે કોઈ ક્ષણે ,કાઢી યે ક્ષણે,
કરું તો શું કરું?પણ કરું છું ક્ષણો નો સરવાળો.

વિતી જીવન ની ક્ષણો ,ક્ષણ મય આ જિંદગી,
કરું તો શું કરું?પણ કરું છું ક્ષણો નો સરવાળો.

ક્ષણે વિચારી જિંદગી વિષે ,ભૂલી ગયાની ક્ષણો,
કરું તો શું કરું?પણ કરું છું ક્ષણો નો સરવાળો.

સરહદે પહોચી ગયા ની ક્ષણો હવે પવન તમારી,
બાદબાકી જ બાદબાકી હવે,ક્યાંથી કરો સરવાળો ??

અનિલ
૨, ફેબ્રુઆરી ,૨૦૧૨
----------------------------------------------------------------------
તુટ્યો તો ક્યારનો ય હતો રાફડો પટારા પરથી,
નજર કરો,તળિયું દેખાય છે,ના જાઓ તમે થાકી.

વરસો ના વરસ લાગી ગયા હતા જેમાં
ક્ષણો માં ખુલી ગયા,કશું રહ્યું નથી બાકી.

છૂપો ક્યાં 'સંગ્રહ' હવે?જાહેર થઇ ગયો હવે જગમાં,
નથી કશું એ છુપાવ્યું કે નથી કશું રહ્યું હવે બાકી.

ખાલી થયો છે જામ અને નશો ય છે અમલ માં,
ખમૈયા કરો તો સારું ,વધુ ભરો નહિ તમે સાકી.
અનિલ
જાન્યુઆરી ૨૫,૨૦૧૨
----------------------------------------------------------------------------------

હવે તો જેમ જેમ જિંદગીસામે આવે તેમ જીવે જવાનું.......
અને પ્રવા-હ ને સાથે વહેતા જવાનું...

સામે તો કેમ થાઉં હું અનિલ ની??
'એટલે જ વહુ છું સાથ અનિલ ની.....

કદી વાયરો બને અને ગુમરે એ દિલ મહી,
તો સહી લઉં અને આદત પાડી દઉં અનિલ ની......

સરહદે છું હવે અને હવે હામે ય નથી કે,
દુશ્મની કરું એ અનિલ ની.....

અનિલ
જાન્યુઆરી -૨૦૧૨

--------------------------------------------
જિંદગી માં શું કરું શિકવા?
અને વહી જવાનું તો છે જ ને?

આવો વહીએ એ પવન ની સંગે....
કે પછી ખળ ખળ થઇ ને વહેતા
એ ઝરણા ની સંગે....

કદી ઘુમરે એ પવન કે ઝરણું....
તો આદત પડી લઈએ
એ પવન ની......

જો કવિતા નીકળે ત્યાં તો 
લખી લઈએ એ પવન ની.....
અનિલ
----------------------------------------------------

ખુશ્બુ તો લીધી ,અને ભાર થયો પવન ને
વહેતો હતો,પણ સ્થિર થવું પડ્યું પવન ને,

હજુ ઓસરી એ નથી ચમન માં એ સુગંધ
કદી ક વહી જાય પવન મહી તે પહેલા ,

આવતા પવન સાથે આવી વધારો એ સુગંધ.
બેડી ભલે રહે,તરી હવામાં,આવો, વધારો એ સુગંધ.

અનિલ
--------------------------------------------------------------------

આ કાનો આંગણે આવે તો જ હવે ઝગડો મટે...
આ રોજ રોજ ની વાતો,આ રોજ રોજ મળવાનું,
યાદો ને વાગોળવાનું,અને રાતો માં ય ઝૂરવાનું,

થતો નથી ફરિયાદો નો અંત,થાય પણ ક્યાંથી?
મથું છું,અને હુંએ 'એ' ને છોડી શકીશ ક્યાંથી?

છટક બારી આ તારી તો રોજ ની થઇ છે,ને હવે
પણ કાન્હા,તમે આંગણે આવો તો ઝગડો મટે .

અડધા આવો કે અડધા થી ઓછા આવો ,પણ,
કાન્હા,હવે આંગણે આવો તો ઝગડો -તો- મટે?

દિલમાં તો તમને સમાવ્યા છે પૂરે પુરા ,પણ
તમારા- દિલમાં સમાવો તો ઝઘડો તો મટે ,

બાકી છે ઝગડવાનું તારા સાથે,રોજ ઝગડું જાત સાથે,
મારા ઘરની માખણ ની મટકી હજુ તૂટી નહિ ,શા માટે?

મેણા લોકોના ક્યાં સુધી સાંભળવાના મારે? હજુ?
માટે,કાન્હા,હવે આંગણે આવો તો ઝગડો -તો- મટે?
અનિલ
ડીસેમ્બર-૨૦૧૧---------------------------------------------------------

કેમે કરું ફરિયાદ,યશોદાને હું કેમ કરું ફરિયાદ,
પથ્થર મુકીને દિલ પર આપ્યો હતો ,એ લાલ

‘દિલ’ માં સંઘરેલા ‘એ’ ને કૃપા કરી ને આવી,
રૂમ ઝુમ ચાલે ‘એ' મારી પકડીને આંગળી,

જગત નો ધણી ‘એ' જયારે આંગળીએ હોય ત્યારે
ભાન રહે ક્યાંથી ,ને ગર્વ થયો મન માંય .

આંગળી બીજાની ‘એ’ને ભળાવી દીધી ,
મને,ભૂલી જરા જ્યાં શાન ભાન,
નટખટ કનૈયો એ છટકી ગયો  જેવો ગર્વ થયો મન માંય,

દૂર તો ગયા ‘એ’ નથી ને દિલ માં રહો છો સાથે,
ચડાવી આપ્યું હતું કાલે બેડલું ય મારે માથે,

દિલ માંથી ક્યાંથી છટકો ,છટકો તો તો જાણું ખરા ,
ગર્વ માં નથી ને જરા ભાન માં ય હું છું,
છોડી ને જીદ હવે રહો તમે શામળા .
અનિલ
ડિસેમ્બર,૮,૨૦૧૧
-------------------------------------------------------------------------------------
કોઈ તો મને જડે

દશા કોને કહું?લખું છું,ભલે કોઈ દિવાનો કહે,
ખબર ક્યાં હતી ?કૃપા આવી અનરાધાર પડે.

લાગે છે એવું કે અશ્રુ ઓ દુઃખના ઓછા હતા .
ભીજાઈ ગયો પૂરો,સુખના તો અનરાધાર પડે.

જીરવી લઈશ હું ,આદત પડી જાય ત્યાં સુધી,
ભાગી ના શકો હવે (તમે) ,જશો તો જશો ક્યાં સુધી?

વહેચ્યું તો દુઃખ ને ય ક્યાં હતું?મળ્યું એ કોણ હતું?
વિચારું,ખોળું,સુખ ને વહેંચવા,કોઈ તો મને જડે??!!

અનિલ
૧૬,નવેમ્બર ૨૦૧૧
------------------------------------------------------------------------

ભૂલી ગયો સરનામું

થયા આછા ટકોરા ,આથમતે સમયે,આથમતે બારણે,
ડર્યો,થયું કે અત્યારે,અહી વળી કોણ હશે આ બારણે ?

'એ' તો ક્યાંથી હોય? પણ લાવ જોવા તો દે જરાક,
રોજ બોલાવું,કરગરું તો આવ્યા પણ'એ' હોય કદાચ ,

દોડ્યો,રાહ તેમને કેમ જોવડાવાય?મેં તો ઘણી જોઈ,
સાચે,'તે' જ છે,પધારો,પરમાનંદ થયો ,આપને જોઈ,

ભૂલી ગયો છું હું બધું,થયો અભાન,આપને જોઈ,
રહેતો હતો ખોળતો,હવે ઠેકાણું યાદ કયો રહે સાઈ,

બદ કિસ્મતી હતીને ! બારણું અને સરનામું તો હતું- મારું,
યાદ કરું,મથું ઘણું , પણ,હવે ભૂલી ગયો સરનામું જ- મારું.


અનિલ
૧૪ નવેમ્બર ,૨૦૧૧

------------------------------------------
કોણ?

ઝાલીને હાથ મારો -લખાવે છે કોણ?
આવડતે ય નહોતી કે નહોતો ય વિચાર,
પેન પણ નહોતી કે મળ્યો ય નહિ કાગળ ,
આંગળીને 'કી-બોર્ડ' પર ધક્કા મારે છે કોણ?
ખોળ્યું-મળ્યું જ્યાં ઠેકાણું આ 'કોણ' નુંહવે 
મારું જ ઠેકાણું -બોલો ,ખોળશે કોણ?

અનિલ
નવેમ્બર ૧૪-૨૦૧૧

--------------------------------------------------------------------

આ જુલમ ઓછો કેમ ? થોડી મીઠાસ હજી બાકી છે ......
ઉફ.. પણ નાં કરશું અમે
થોડી જિંદગી તો હજી બાકી છે ......
અનિલ
-------------------------------------------------------------------------------
હોય કોઈ સરહદ જીવન ની તો
આ જીર્ણતા તેની નજીક છે ......
પાછું તો વળવું જ રહ્યું
પ્રવાસ ની પૂર્ણતા હવે નજીક છે .....
અટવાતા જમીને પવન ની સંગે
નથી દૂર મિલન જમીન ની સંગે ...
ઘણું થયું , લથડાશો હવે ક્યાં સુધી ? 
ઝંઝાવાત ની રાહ હવે ક્યાં સુધી ?

અનિલ શુક્લ
-------------------------------------------------


ભોગવવી-ત્યાગવી કે ત્યાગીને ભોગવવી
સરળ હશે એ તમને વૈભવતાની સાથે ......
કહો કેમ કરું આવું હું મારી નિર્ધનતા સાથે ?

ઘર નજીક છે તમારું -છો પ્રવાસ ની અંતે ,
સરળ છે -લેવી exit તમને રાજમાર્ગ ની 
સામે જુઓ મેં entry લીધી રાજમાર્ગની
"નહી માગવાનું "એમ આસાની થી કહો તમે
સરળ છે -સાકી- ભંડાર પાસે છે-તેથી તમે
હજી નશો ય થયો નથી-અને ખાલી જામ છે .

ના માંગી શકુ-ના પામી શકુ એ નશાને -
ખાલી જામ ફેકું છું -ભૂલું છું એ નશા ને
શોધું રસ્તો-પામવાના "એ તમારા" નશાને.......

અનિલ શુક્લ
જુલાઈ ૨૮, ૨૦૧૧
----------------------------------------------------------------------------------------------

ડર લાગે છે મને- સ્પર્શ ફૂલો નો કરતાં
સજા- સુંદરતા ના સ્પર્શ ની યાદ છે ,

રહી દૂર-નજીક નજાકત ની તસ્વીર લેતા
ડરું-રુઝાયેલા ઝખ્મો હજુ મને યાદ છે .

આમ જ ગયો હતો સુંદરતા ની નજીક
ભીતરની એ ક્ષણો આનંદ ની યાદ છે 

આમ જ હાસ્ય ને મીઠી નજર દેજો મને
તસ્વીર જ દૂર થી લઈશ-નાં ડરશો તમે

ચાલ્યા ગયા હતા તમે -મને હજુ યાદ છે

અનિલ શુક્લ
૧૬ ઓગસ્ટ ૨૦૧૧ 

----------------------------------------------------------------------------------------

હવે એવુ તો શુ લખુ કે એવુ તો શુ કહુ 
વિચારો ને વ્યક્ત કરવા કે ના કરુ

રઝળ્તા અને ઘસાયેલા શબ્દો ને 
કોમ્પ્યુટર ની કલમે લખુ કે ના લખુ

વરસો પહેલા તો લખતા પહેલા કાગળ્
પર મારુ નામ છૅક ભુસ કર્યા કરતો ને

ક્યાંક  ટપ દઇને ખબર પડ્યા વિના 
શબ્દો જાણે ઉગતા કાગળ્ મહી

અનિલ શુક્લ----
જુન-૨૩-૨૦૦૯

-----------------------------------------------------------------------

થયું અંતર નું અજવાળું ,
કે બંધ આંખે નિહાળું

અંધ થયો તો ખુલી આંખે
મોહ થયો તો દુનિયા સાથે ,,,

શરનાગત થી કૃપા થઇ ને
એવું થયું અજવાળું ,
કે બંધ આંખે નિહાળું 

અનિલ 
જુલાઈ ૨૦૧૧